Rusya, Batı’nın yaptırımlarını Çin’le aşabilir mi?

celikci

New member
Rusya Başkanı Vladimir Putin, güç ihracatlarını “hızla gelişen pazarlara” yönlendireceklerini söylemiş oldu.

Krizde tarafsız görünmeye itina gösteren Çin, Rusya’nın işgalini kınamadı ve Batı’nın yaptırımlarını eleştirdi.

RUSYA İLE TİCARET ARTIYOR

Çin’in deklare ettiğı gümrük datalarına göre, Rusya ile ikili ticaret bu yılın birinci çeyreğinde geçen yılın tıpkı devrine oranla yüzde 28 arttı.

Mart ayındaki artış ise yüzde 12’den çok oldu. Rusya, Ukrayna’yı işgaline 24 Şubat’ta başlamıştı.

2021’de Çin’in Rusya’nın ihracatındaki toplam hissesi yaklaşık 147 milyar dolarla yüzde 18’e ulaştı.

Putin, Kış Olimpiyatları için Şubat’ta Pekin’i ziyaret etmişti. Bu ziyarette iki ülke önderleri toplam ticaret hacimlerini 2024’e kadar 250 milyar dolara çıkarmayı hedeflediğini deklare etti.

birebir vakitte bir blok olarak Avrupa Birliği açık orta Rusya’nın en büyük ticaret ortağı. 2021’de Rusya ile AB içindeki ticaretin hacmi Çin’in Moskova’yla ticaret hacminin neredeyse iki katı kadardı.

Lakin artık bu durum değişiyor.

Ticari mevzularında uzman ekonomist Dr. Rebecca Harding, “Yaptırımlardan daha sonra AB ile Rusya içindeki ticaret kaçınılmaz olarak azalacak. Mevcut kriz, Avrupa Birliği’ni tedarik kaynaklarını çeşitlendirme arayışına itti” diyor.

ÇİN DAHA FAZLA RUS GÜCÜ ALABİLİR Mİ?

Çin, Rus petrolü, gazı ve kömürü için en büyük pazarlardan biri.

Ukrayna’nın işgalinden yalnızca bir hafta evvel iki ülke# pahası 20 milyar doları aşan yeni bir kömür mutabakatı imzalamıştı.

Putin ayrıyeten Çin’le 117,5 milyar dolar bedelinde bir petrol ve gaz mutabakatı açıklamıştı.

İki ülke yeni bir doğalgaz boru çizgisi inşa etmeyi planlıyor (Sibirya’nın Gücü-2).

Mevcut boru sınırının inşaatına 2019’da başlanmış ve 30 yıllık için 400 milyar dolarlık bir muahede imzalanmıştı.

tıpkı vakitte Rusya’nın en büyük güç pazarı hâlâ Avrupa Birliği.

Rusya, AB’nin doğalgaz gereksiniminin yüzde 40’ını ve petrol gereksiniminin yüzde 26’sını karşılıyor.

Dr. Harding, “Son beş yıldır, Rusya’nın Çin’e petrol ve doğalgaz ihracatı yılda yüzde 9 artıyor. Bu epeyce süratli bir büyüme lakin bu durumda bile Çin, Rus petrolü için AB’nin yarısı kadar büyük bir pazar” diyor.

Ukrayna’nın işgalinden daha sonra AB Rusya’ya güç bağımlılığını azaltma sonucu aldı. Avrupa Birliği Rusya’dan gaz ihracatını üçte iki oranında azaltacağını deklare etti.

Rus gazının ana ihracat noktalarından bir olan Almanya, Kuzey Akım-2 doğalgaz boru çizgisini askıya alacağını duyurmuştu.

Rusya ile Çin içinde planlanan yeni doğalgaz boru sınırının kapasitesi, Kuzey Akım-2’ninkinin beşte biri civarında olacak.

Sibirya’dan gazın ne vakit pompalanmaya başlanacağı da çabucak hemen bilinmiyor.

Çin sera gazı emisyonları amaçlarına ulaşabilmek için kömüre bağımlılığını azaltmaya çalışıyor. Bu kapsamda Rusya’dan gaz ithalatını artırabileceği belirtiliyor.

Lakin 2022’nin birinci iki ayında Rusya’dan petrol ihracatı yüzde 9 azaldı. Devlete ilişkin petrol rafinerilerinin bu mevzuda ihtiyatlı olduğu ve halihazırda Rusya’yla petrol kontratı imzalamadığı belirtiliyor.

ÇİN RUSYA’YI ASKERİ AÇIDAN DESTEKLEYEBİLİR Mİ?

ABD medyasına göre, Ukrayna’yı işgali sürecinde Rusya Çin’den askeri teçhizat istedi. Ancak Rusya bu haberleri “dezenformasyon” diye niteledi.

Son senelerda, silah ticareti karşıt istikametteydi.

Çin uzun bir süre silahlı kuvvetlerinin modernizasyonu için Rusya’ya bağımlıydı.

ABD ve Avrupa Birliği 1989’daki Tiananmen katliamından daha sonra Çin’e silah ambargosu koymuştu.

Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) datalarına göre

Çin 2017-2021 yılları içinde silah ithalatının yüzde 80’ini Rusya’dan gerçekleştirdi.

Rusya toplam silah ihracatının yüzde 21’ini Çin’e yapıyor. Çin, Rusya’nın en büyük ikinci global müşterisi.Fakat Çin evreli olarak kendi askeri teçhizat üretim kapasitesini geliştiriyor.

Çin halihazırda dünyada en çok silah ihraç eden dördüncü ülke.

SIPRI’den Siemon Wezeman “Çin epey gelişmiş silahlar üretiyor. Rusya Çin’in ürettiği insansız hava araçlarına ilgi gösterebilir” diyor.

Wezemen şimdiye kadar Rusya’nın insansız hava aracı satın aldığına dair bir ispat bulamadıklarını söylüyor.

MALİ TAKVİYE VERİR Mİ?

Kimi Rus bankanları milletlerarası ödeme sistemi Swift’ten çıkarıldı.

Bu niçinle Çin şirketleri Rusya’dan alımları durdurmaya başladı.

Son senelerda hem Rusya birebir vakitte Çin, alternatif ödeme formlarını özendirmeye çalışıyor.

Rusya’nın STFM (System for Transfer of Financial Messages – Mali İletiler Transfer Sistemi) ve Çin’in de CIPS (Cross-Border Interbank Payment System – Sınır-Ötesi İnterbank Ödeme Sistemi) var. İki sistem de mahallî paralar üzerinde süreç yapıyor.

Lakin Swift global ticaret ağındaki finansal süreçlerde hakim pozisyonunu koruyor.

Rusya’nın yaptırımlardan daha sonraki rezervleri altın ve Çin Yuan’ından oluşuyor.

Rus istatistiklerine dayandırılan haberlere nazaran Rusya ile Çin içindeki ticaretin yaklaşık yüzde 17’si Yuan üzerinden yapılıyor. 2014’te bu oran yüzde 3,1 seviyesindeydi.

İki ülke içindeki güç ticareti ise hâlâ büyük ölçüde dolar üzerinden yapılıyor.

Lakin kimi Çin şirketlerinin Mart’ta Rusya’dan Yuan’la petrol ve kömür satın aldığına işaret ediyor.