Ve Polonya’dan beklenen atak geldi… NATO’nun 4. unsuru devrede!

celikci

New member
Dünyanın gözü kulağı 24 Şubat’tan beri Ukrayna’dan gelen haberlerde. Rusya Devlet Lideri Putin’in buyruğu ile başlayan savaşta rüzgar Ukrayna’dan yana dönerken Rusya’nın Herson’u kaybetmeye verdiği karşılık bir çok ağır oldu.

Dün Ukrayna genelinde ağır bir füze saldırısına imza atan Moskova, başta başşehir Kiev olmak üzere bir epey bölgeyi vurdu.

Bu taarruz esnasında Polonya’nın Ukrayna hududunda bir patlama meydana geldi.

ZELENSKİ AÇIKLADI: RUSYA POLONYA’YI VURDU

2 kişinin vefatına niye olan olayın Rus füzeleri niçiniyle meydana geldiği argümanı üzerine dünyayı alarma geçiren açıklama Ukrayna Devlet Lideri Zelenski’den geldi.

Zelenski, Rus füzelerinin Polonya’yı vurduğunu deklare etti. Ukrayna başkanı bu gelişmeyi ‘çatışmanın değerli ölçüde tırmanması’ formunda yorumladı. ABD’den ise füzenin Ukrayna’ya ilişkin olabileceği açıklaması geldi.

Kısa müddette dünyanın bir numaralı ortak gündemi haline gelen bu gelişme daha sonrası NATO üyesi Polonya’nın nasıl bir reaksiyon vereceği merakla bekleniyor.

NATO’NUN 4. HUSUSU DEVREDE

İki Avrupalı diplomatın Polonya’nın 4. husus uyarınca müttefikler içinde istişareler için NATO toplantısı talep ettiğini açıklaması krizin büyüyeceğine işaret ediyor.

Polonya’nın NATO’nun 5. unsurunun uygulanmasını talep etmesi ise en berbat senaryo olarak gösteriliyor.


NATO 4. HUSUSU NEDİR? İttifak üyesi ülkelerin imzalanan mukavelenin 4. unsur içeriğinde ‘Taraflardan rastgele biri, taraflardan birinin toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit edildiğini düşündüğü vakit, tüm taraflar birlikte müracaatlarda bulunacaklardır’ sözüne yer veriliyor


NATO’NUN 5. UNSURU NE DİYOR?

NATO’nun 5. hususuna bakılırsa, bir müttefike yapılan hücum, tüm müttefiklere yapılmış sayılıyor.

İttifak üyesi ülkeye bir atak olması durumunda 5. husus uyarında başka NATO üyeleri o ülkeye takviye vermek ile yükümlüler.

Başka bir deyişle 5. husus bir üyeye yönelik akının tüm üyelere yapılmış sayılması manasına gelen toplu savunma prensibidir.


Ukrayna’nın Lviv kentine yakın Polonya’nın kırsal bölgesindeki Przewodów köyünde bir traktörün yakınına düşen Rus füzeleri, 2 sivilin vefatına yol açtı…

SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?

5. unsurun devreye girmesi için evvel 4. hususun aktive edilmesi gerekiyor. Geçtiğimiz saatlerde Polonya bu adımı atarak acil NATO toplantısı talep etti.

NATO’nun bu çerçevede toplanan ispatları incelemesi ve bir soruşturma yürütmesi bekleniyor.

Ancak 4. unsurun aktive edilmesi NATO’nun çatışmaya gireceği manasına gelmiyor. Bu 5. unsurun aktive edilmesi öncesi istişarelerin yapılması manasına geliyor.

NATO, RUSYA’YA SAVAŞ AÇABİLİR Mİ?

Başka bir deyişle bu kademede bunun kasıtlı bir taarruz olup olmadığı araştırılacak. NATO’nun eski siyaset planlama yöneticisi Fabrice Pothier’a bakılırsa sonuç ne olursa olsun masadaki en muhtemel seçenek Rusya’ya bir akından fazla ittifakın Polonya’nın hava savunma sistemlerine takviye göndermesi.

4. UNSUR DAHA EVVEL KULLANILDI MI?

4. hususa daha evvel 7 sefer başvuruldu. En son 24 Şubat 2022’de Bulgaristan, Çekya, Estonya, Letonya, Litvanya, Polonya, Romanya ve Slovakya, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde 4. unsur kapsamında istişare talebinde bulundu.

Bu maddeyi aktive eden ülkeler içinde Türkiye de bulunuyor. 10 Şubat 2002’de Türkiye, komşusu Irak’taki silahlı çatışmanın bir kararı olarak bu unsura başvurdu ve NATO bir savunma tedbirleri paketi üzerinde anlaştı.

2012’de bu hususa iki kere başvuran Türkiye son olarak 26 Temmuz 2015’te Türkiye, terör akınları daha sonrasında birebir talebi yaptı ve aldığı tedbirleri müttefiklerine bildirdi.