celikci
New member
Rusya’ya yönelik yaptırımların akabinde global enflasyon rekor düzeylere ulaştı. IMF’nin (Uluslararası Para Fonu) ‘Dünya Ekonomik Görünümü’ raporunda, Ukrayna Savaşı ve enflasyonun tesirlerinin denetim altına alınmaması halinde, dünyanın son 50 yılın en makus ekonomik resesyonunun eşiğine gelebileceği açıklandı. Hatta IMF’nin Temmuz ayındaki kıymetlendirme raporunda, ‘Kasvetli ve belirsiz’ başlığı kullanıldı. Yılın başında gelişmiş ekonomiler için yapılan enflasyon varsayımı yüzde 5,7’den yüzde 6,6’ya çıkarken, gelişmekte olan ülkelerdeki öngörü yüzde 9,5 olarak revize edildi. Kimi ülkelerde ‘hiperenflasyon’ olarak tezahür eden bu durumun en büyük kararınun, artan besin ve güç fiyatlarının tetiklediği toplumsal huzursuzluk olacağı belirtiliyor.
ENERJİ KRİZİ ÇARPICI BOYUTA ULAŞTI
Ukrayna’daki savaş niçiniyle Rusya’nın Avrupa’ya gaz akışını birdenbire durdurması riski, Avrupa’yı daha evvel hiç olmadığı kadar büyük bir güç krizi ile baş başa bıraktı. Rusya’ya güç bağımlılığını azaltmak isteyen Avrupa, daha fazla likit doğalgaz (LNG) sağlaması konusunda ABD ile muahedeye vardı. Bu da Avrupa’yı bu kere ABD’den LNG alımı istikametinde bağımlılığa itti. Bu sayede, ABD, Avrupa karşısında güç mesken iktisat üstünlüğü elde etti.
İKLİM KRİZİ GÖLGEDE KALDI
Avrupa’da güç krizinin niye olduğu alternatif güç kaynakları arayışı, ülkeleri iklim siyasetlerini askıya alıp nükleer güce geri dönmek zorunda bıraktı. Yeşiller Partisi’nin iktidar ortağı olduğu Almanya’da, Rusya’dan ithal edilen doğalgazın bu kış gereksinimleri karşılayamayacağı belirtilerek, bu yıl büsbütün bitmiş oldurilmesi planlanan nükleer santrallerin bir daha canlandırılmasının seçenekler içinde olduğunu duyuruldu. Fransa’dan da misal açıklamalar geldi. Avrupa bu yıl rekor orman yangınları ve fırtınalarla gayret ederken, iklim krizinin tesirleri ise hayli daha çarpıcı hale geldi.
GIDA GÜVENLİĞİ VE AÇLIK TEHDİDİ
Ukrayna ve Rusya dünya buğday gereksiniminin yaklaşık yüzde 30’unu karşılarken, savaş başladığından bu yana, Rusya’nın buğday ihracatına önemli bir biçimde kısıtlama geldi. Rusya’nın ele geçirdiği Ukrayna limanlarındaki tahıl yüklü gemiler de yakın vakte kadar yerinden hareket edemedi. Hal bu biçimde olunca besin tedarik zincirinde önemli aksaklıklar yaşandı. Besin ve Tarım Örgütü (FAO), tahıl ihracat kısıtlamalarının dünya pazarında besin ve yem fiyatlarını yüzde 22 oranında artırabileceğini deklare etti. BM Dünya Besin Programı ise rekor düzeylere ulaşan kuraklık niçiniyle Afrika Boynuzu’nda açlığın 22 milyon kişiyi tehdit ettiğini açıklarken, besin tedarik zincirinde meydana gelen aksaklık ile global açlık riski rekor düzeylere çıktı.
YENİ MİLLETLERARASI GÖÇ DALGASI
Ülkelerindeki siyasi ve ekonomik istikrarsızlık kararı hali hazırda milyonlarca kişi ülkelerini terk ederken, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle birlikte yeni bir göç dalgası patlak verdi. Avrupa hudut ajansı Frontex’e nazaran, Rusya’nın Ukrayna işgalinin başladığı Şubat ayından bu yana 7,7 milyon Ukrayna vatandaşı Avrupa Birliği ülkelerine gitti. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne (UNCHR) nazaran de 7 milyondan fazla kişi ülke ortasında konutlarından oldu. Bunun göç alan ülkelere siyasi ve ekonomik maaliyeti ise büyük bir soru işareti.
SAVUNMA HARCAMALARI ARTTI
Stockholm Milletlerarası Barış Enstitüsü’nün (SIPRI) raporuna göre, pandemi şartları hakim bulunmasına karşın, global askeri harcamalar 2021 yılında rekor kırarak 2,1 trilyon dolara ulaştı. en çok askeri harcama yapan ülkeler ise sırasıyla ABD, Çin, Hindistan, İngiltere ve Rusya oldu. Lakin mevcut tabloda, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve başta ABD ile Avruoa ülkelerinden Ukrayna’ya verilen askeri takviyelerle birlikte, bu rekorun bu yıl kendini yenileyeceği iddia ediliyor.
NATO TEKRAR SAHNEYE ÇIKTI
İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde Sovyet Rusya’ya karşı bir savunma paktı olarak kurulan 1949 tarihindeki NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü), bir daha işlerlik kazanarak canlandı. Soğuk Savaş daha sonrası periyotta işlevi vakit zaman sorgulanan örgüt, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali daha sonrası mevcudiyetini sağlamlaştırdı. yıllardır tarafsızlık siyaseti yürüten İsveç ve Finlandiya, NATO’ya üye olmak için kısa müddet evvel müracaatta bulundu. Müstakbel yeni üyeleri ile bir arada genişleme yoluna giden NATO, bir kere daha Rusya’ya karşı Batı savunmasının cephesi haline geldi.
RUSYA’NIN ‘YENİLMEZLİK’ ALGISI SARSILDI
Uzun yıllardır ‘Ukrayna sopasını’ Batı’ya karşı bir koz olarak kullanan Rusya, Ukrayna’yı gerçek olarak işgal edince ‘yenilmezlik algısını’ yerle bir etti. Ukrayna, ulusal uyumu ve Batı’nın silah yardımları ile sıkı bir biçimde direnince, savaş Rusya’nın varsayımından uzun sürdü. Başta başşehir Kiev’i de kuşatan Rus ordusu, çabucak sonrasında taktik değiştirerek önceliği Ukrayna’nın denize kıyısı olan güneyi ile Rus yanlısı ayrılıkçıların ağır yaşadığı Donbas ile Donetsk’e verdi. Rusya’da Vladimir Putin iktidarının ‘Ukrayna batağına’ saplandığı yorumları yapıldı. Rusya’nın silah ve asker üstünlüğünün, Ukrayna’nın bilhassa Batılı ülkelerden temin ettiği SİHA ve yeni jenerasyon silahlara karşı alanda hayli da tesirli olmadığı anlaşıldı. ABD bilgilerine bakılırsa, savaşın birinci 6 ayında, yaklaşık 80 bin Rus askeri savaşta hayatını kaybetti ya da yaralandı. Bu sayı1979-80 yılları içinde, Sovyet Rusya’nın Afganistan’da 1 yılda kaybettiği asker sayısına karşılık geliyor.
‘KURALSIZLIK’ YENİ KURAL OLDU
Rusya’nın Ukrayna’yı pervasızca işgali daha sonrası, milletlerarası bağlantılarda kuvvetli olanın belirleyici olduğunu temel alan ‘realist teori’ yük kazandı. ‘Yumuşak güç’ün (soft power) yerine askeri tahlilleri merkeze alan ‘Sert güç’ün (hard power) hala baskın olduğu ortaya çıktı. ABD ve Avrupa, Rusya’ya karşı durum alınca, Rusya-Çin yakınlaştı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali daha sonrası, bu sefer Rusya’nın müttefiki pozisyonundaki Çin, uzun yıllardır ihtilaflı olduğu Tayvan’a gözdağı verdi.
SURİYE SAVAŞI’NDA İSTİKRARLAR DEĞİŞTİ
Rusya neredeyse kaynaklarını topyekûn olarak Ukrayna harekâtına yönlendirince, ‘Şam rejiminin en büyük destekçisi’ durumundan uzaklaştı. Beşar Esad idaresi Rusya’nın işgal ettiği Donbas ve Dontesk’in bağımsızlığını tanısa da, en yakın müttefiki pozisyonundaki Rusya’nın yükü ağırlaşınca, uzun yıllardır küs olduğu Körfez ülkeleriyle temasa kapı araladı. Suriye’de Rusya’dan doğacak boşluğa İran’ın nüfuz etmesinden çekinen Körfez ülkeleri, Mısır ve İsrail de Şam rejimi ile mutabakatın yollarını aramaya başladı.
ENERJİ KRİZİ ÇARPICI BOYUTA ULAŞTI
Ukrayna’daki savaş niçiniyle Rusya’nın Avrupa’ya gaz akışını birdenbire durdurması riski, Avrupa’yı daha evvel hiç olmadığı kadar büyük bir güç krizi ile baş başa bıraktı. Rusya’ya güç bağımlılığını azaltmak isteyen Avrupa, daha fazla likit doğalgaz (LNG) sağlaması konusunda ABD ile muahedeye vardı. Bu da Avrupa’yı bu kere ABD’den LNG alımı istikametinde bağımlılığa itti. Bu sayede, ABD, Avrupa karşısında güç mesken iktisat üstünlüğü elde etti.
İKLİM KRİZİ GÖLGEDE KALDI
Avrupa’da güç krizinin niye olduğu alternatif güç kaynakları arayışı, ülkeleri iklim siyasetlerini askıya alıp nükleer güce geri dönmek zorunda bıraktı. Yeşiller Partisi’nin iktidar ortağı olduğu Almanya’da, Rusya’dan ithal edilen doğalgazın bu kış gereksinimleri karşılayamayacağı belirtilerek, bu yıl büsbütün bitmiş oldurilmesi planlanan nükleer santrallerin bir daha canlandırılmasının seçenekler içinde olduğunu duyuruldu. Fransa’dan da misal açıklamalar geldi. Avrupa bu yıl rekor orman yangınları ve fırtınalarla gayret ederken, iklim krizinin tesirleri ise hayli daha çarpıcı hale geldi.
GIDA GÜVENLİĞİ VE AÇLIK TEHDİDİ
Ukrayna ve Rusya dünya buğday gereksiniminin yaklaşık yüzde 30’unu karşılarken, savaş başladığından bu yana, Rusya’nın buğday ihracatına önemli bir biçimde kısıtlama geldi. Rusya’nın ele geçirdiği Ukrayna limanlarındaki tahıl yüklü gemiler de yakın vakte kadar yerinden hareket edemedi. Hal bu biçimde olunca besin tedarik zincirinde önemli aksaklıklar yaşandı. Besin ve Tarım Örgütü (FAO), tahıl ihracat kısıtlamalarının dünya pazarında besin ve yem fiyatlarını yüzde 22 oranında artırabileceğini deklare etti. BM Dünya Besin Programı ise rekor düzeylere ulaşan kuraklık niçiniyle Afrika Boynuzu’nda açlığın 22 milyon kişiyi tehdit ettiğini açıklarken, besin tedarik zincirinde meydana gelen aksaklık ile global açlık riski rekor düzeylere çıktı.
YENİ MİLLETLERARASI GÖÇ DALGASI
Ülkelerindeki siyasi ve ekonomik istikrarsızlık kararı hali hazırda milyonlarca kişi ülkelerini terk ederken, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle birlikte yeni bir göç dalgası patlak verdi. Avrupa hudut ajansı Frontex’e nazaran, Rusya’nın Ukrayna işgalinin başladığı Şubat ayından bu yana 7,7 milyon Ukrayna vatandaşı Avrupa Birliği ülkelerine gitti. BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne (UNCHR) nazaran de 7 milyondan fazla kişi ülke ortasında konutlarından oldu. Bunun göç alan ülkelere siyasi ve ekonomik maaliyeti ise büyük bir soru işareti.
SAVUNMA HARCAMALARI ARTTI
Stockholm Milletlerarası Barış Enstitüsü’nün (SIPRI) raporuna göre, pandemi şartları hakim bulunmasına karşın, global askeri harcamalar 2021 yılında rekor kırarak 2,1 trilyon dolara ulaştı. en çok askeri harcama yapan ülkeler ise sırasıyla ABD, Çin, Hindistan, İngiltere ve Rusya oldu. Lakin mevcut tabloda, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve başta ABD ile Avruoa ülkelerinden Ukrayna’ya verilen askeri takviyelerle birlikte, bu rekorun bu yıl kendini yenileyeceği iddia ediliyor.
NATO TEKRAR SAHNEYE ÇIKTI
İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde Sovyet Rusya’ya karşı bir savunma paktı olarak kurulan 1949 tarihindeki NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü), bir daha işlerlik kazanarak canlandı. Soğuk Savaş daha sonrası periyotta işlevi vakit zaman sorgulanan örgüt, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali daha sonrası mevcudiyetini sağlamlaştırdı. yıllardır tarafsızlık siyaseti yürüten İsveç ve Finlandiya, NATO’ya üye olmak için kısa müddet evvel müracaatta bulundu. Müstakbel yeni üyeleri ile bir arada genişleme yoluna giden NATO, bir kere daha Rusya’ya karşı Batı savunmasının cephesi haline geldi.
RUSYA’NIN ‘YENİLMEZLİK’ ALGISI SARSILDI
Uzun yıllardır ‘Ukrayna sopasını’ Batı’ya karşı bir koz olarak kullanan Rusya, Ukrayna’yı gerçek olarak işgal edince ‘yenilmezlik algısını’ yerle bir etti. Ukrayna, ulusal uyumu ve Batı’nın silah yardımları ile sıkı bir biçimde direnince, savaş Rusya’nın varsayımından uzun sürdü. Başta başşehir Kiev’i de kuşatan Rus ordusu, çabucak sonrasında taktik değiştirerek önceliği Ukrayna’nın denize kıyısı olan güneyi ile Rus yanlısı ayrılıkçıların ağır yaşadığı Donbas ile Donetsk’e verdi. Rusya’da Vladimir Putin iktidarının ‘Ukrayna batağına’ saplandığı yorumları yapıldı. Rusya’nın silah ve asker üstünlüğünün, Ukrayna’nın bilhassa Batılı ülkelerden temin ettiği SİHA ve yeni jenerasyon silahlara karşı alanda hayli da tesirli olmadığı anlaşıldı. ABD bilgilerine bakılırsa, savaşın birinci 6 ayında, yaklaşık 80 bin Rus askeri savaşta hayatını kaybetti ya da yaralandı. Bu sayı1979-80 yılları içinde, Sovyet Rusya’nın Afganistan’da 1 yılda kaybettiği asker sayısına karşılık geliyor.
‘KURALSIZLIK’ YENİ KURAL OLDU
Rusya’nın Ukrayna’yı pervasızca işgali daha sonrası, milletlerarası bağlantılarda kuvvetli olanın belirleyici olduğunu temel alan ‘realist teori’ yük kazandı. ‘Yumuşak güç’ün (soft power) yerine askeri tahlilleri merkeze alan ‘Sert güç’ün (hard power) hala baskın olduğu ortaya çıktı. ABD ve Avrupa, Rusya’ya karşı durum alınca, Rusya-Çin yakınlaştı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali daha sonrası, bu sefer Rusya’nın müttefiki pozisyonundaki Çin, uzun yıllardır ihtilaflı olduğu Tayvan’a gözdağı verdi.
SURİYE SAVAŞI’NDA İSTİKRARLAR DEĞİŞTİ
Rusya neredeyse kaynaklarını topyekûn olarak Ukrayna harekâtına yönlendirince, ‘Şam rejiminin en büyük destekçisi’ durumundan uzaklaştı. Beşar Esad idaresi Rusya’nın işgal ettiği Donbas ve Dontesk’in bağımsızlığını tanısa da, en yakın müttefiki pozisyonundaki Rusya’nın yükü ağırlaşınca, uzun yıllardır küs olduğu Körfez ülkeleriyle temasa kapı araladı. Suriye’de Rusya’dan doğacak boşluğa İran’ın nüfuz etmesinden çekinen Körfez ülkeleri, Mısır ve İsrail de Şam rejimi ile mutabakatın yollarını aramaya başladı.