celikci
New member
Brenda Hric’in titremeleri o kadar ağırlaşmıştı ki bir şeyleri döker saçarım dehşetiyle insan içine çıkmaya bile çekinir olmuştu.
Sadece 44 saniye süren bir operasyon, Hric’in titreme problemini ortadan kaldırdı.
CNN Health’e konuşan 80 yaşındaki bayan, “Elime baktım. Kıpırdamadığını nazaranbiliyordum. 20 yıl daha sonra birinci kere parmaklarımın sabit durduğunu gördüm. Bence bu tam bir mucize. Allah’a şükürler olsun!” tabirlerini kullandı.
Hric’in “mucize” diye nitelendirdiği bu tedavinin ismi, odaklanmış ultrason.
Kafatası kemiğini açmadan, kan akıtmadan, rastgele bir kesiye bile muhtaçlık duymadan beyin ameliyatı yapmaya müsaade veren odaklanmış ultrason, Hric’in hastalığı olan esansiyel tremorun yanı sıra depresyon üzere biroldukca sorunun tedavisinde de umut ışığı oldu.
ABD merkezli Odaklanmış Ultrason Vakfı’nın kurucusu ve lideri Dr. Neal Kassell, CNN’e yaptığı açıklamada, “Odaklanmış ultrason invazif olmayan bir tedavi teknolojisi. Biz odaklanmış ultrasonu ‘asla duyamayacağınız lakin bir gün ömrünüzü kurtarabilecek en kuvvetli ses’ olarak nitelendiriyoruz” dedi.
Teknolojideki gelişmeler ve ileri matematiksel hesaplamalardan yararlanılarak geliştirilen bu yeni yol yardımıyla cilde rastgele bir kesi yapılmadan ve kafatası kemiği açılmadan beyin dokusunda yapılmak istenen süreç gerçekleştiriliyor. Yeni usulle ağır bir biçimde bir noktaya odaklanmış ses dalgaları beynin hedeflenen noktasına gönderiliyor ve bu noktada lezyon (yara, doku değişikliği) oluşturuluyor. Süreç manyetik rezonans (MR) aygıtı eşliğinde yapıldığı için maksat noktada olan değişiklik de gerçek vakitli biçimde görülebiliyor.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı
MİLYONLARCA İNSANIN HAYATI DEĞİŞEBİLİR
Bir çeşit işlevsel beyin cerrahisi olan odaklanmış ultrason, esansiyel tremor yaşayan şahısların ömür kalitesini güzelleştirmekte fazlaca tesirli.
Odaklanmış ultrason, bilhassa Hric üzere ilaç tedavisine cevap vermeyen ya da ilaçlara karşı hassasiyetini kaybetmiş hastalar için alternatif bir tedavi olarak görülüyor. Hakikaten Hric de odaklanmış ultrason tedavisinin öncülerinden olan Virginia Üniversitesi’nde geçirdiği operasyonun akabinde hayatının değiştiğini söylemiş oldu.
Esansiyel tremor, denetim edilemeyen ritmik bir titremeye niye olan nörolojik bir bozukluk. Bedenin neredeyse tüm uzuvlarını etkileyebilen, bilhassa de ellerde görülen tiremeler, yemek yemek, su içmek, yazı yazmak üzere en sıradan aksiyonları bile ziyadesiyle zorlaştırıyor.
Kassell, “sıradançe anlatmak gerekirse, gaye bölgedeki bir küme olağandışı nöron, denetim edilemeyen sinyaller göndererek titremeye yol açıyor” dedi.
Genelde bedenin yalnızca bir yanında daha baskın olan titremeler bilhassa 40 yaş ve üstü bireylerde görülüyor. 2021 yılında gerçekleştirilen bir araştırmaya bakılırsa, dünya genelinde yaklaşık 25 milyon kişi, esansiyel tremorun tesiri altında.
“HEDEFİ 12’DEN VURMAYA ÇALIŞIYORUZ”
Odaklanmış ultrason, hedeflenen noktalara gönderilen ses dalgaları aracılığıyla yanılgılı beyin devrelerini düzeltip semptomları ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
Uygulama öncesinde hastaların saçları tıraş ediliyor. MR ve CT taramalarıyla beynin bir haritası çıkarılıyor ve meseleye niye olan bölge belirleniyor.
Odaklanmış ultrason uygulaması sırasında ses dalgaları bu bölgede odaklanıyor. Bunun kararında oradaki sıcaklık yükseliyor ve doku tahribatı yaşanıyor. Kullanılan dalgaların yoğunluğu hastanın durumuna göre belirleniyor.
Kassell, bu sürecin mantığının çocukken hepimizin yaptığı üzere, bir büyüteç sayesinde güneş ışınlarını aşikâr bir noktaya odaklayıp kuru yaprakları yakmaya benzediğini söylemiş oldu.
Hric’i tedavi eden Dr. Jeff Elias, “Öncesinde test atışları da yapıyoruz zira gayesi 12’den vurmak istiyoruz” dedi.
Bu süratle gelişen teknolojinin öncülerinden olan ve 2011 yılında yürüttüğü klinik denemelerle odaklanmış ultrasonun ABD’de kullanım onayı almasının yolunu açan Elias, “Bu test atışlarının güç seviyesi hayli düşük oluyor çünkü operasyona başlamadan evvel nitekim istediğimiz noktayı tedavi edip etmediğimizi görmek istiyoruz” diye konuştu.
Elias, Hric’in titremelerini tedavi etmek için her biri 11 saniye süren 4 atış yaptıklarını belirtti. Bütün operasyonun 2 saatten az sürdüğüne de dikkat çeken Elias, bunun çoğunluğunun beyin haritası çıkarma ve maksat testiyle geçtiğini söylemiş oldu.
Odaklanmış ultrasonun iki farklı kullanması var: Yüksek yoğunluklu kullanım (HIFUS), sıcaklık artışına sebep olarak (işlem sırasında sıcaklık 60 dereceye kadar çıkıyor) beyin dokusunda DNA yıkımına ve hücre vefatına sebep olurken, düşük yoğunluklu kullanım (LIFUS) beyinde istenen bölgede küçük, gözle görülmeyecek boşluklar oluşmasını sağlıyor. Bu sebeple de en makus huylu beyin tümörü olan glioblastoma multiforme’de HIFUS’la tümörü öldürmek ve daha sonrasında da tıpkı hastaya LIFUS ile aktif kemoterapinin verilmesi planlanıyor. Uygulamanın öbür bir kullanım biçimi de likit biyopsi olarak isimlendirilen formül. Odaklanmış ultrason aygıtı ile tümörden kimi hususların salınımını uyarmak ve hastanın kolundan alınan kan örneği ile kafatası açılmadan var olan beyin tümörünün cinsine yönelik biyopsi alınması kelam konusu. Özetle odaklanmış ultrason, gelecekte kullanım alanları epey gelişebilecek ve bir epeyce farklı beyin hastalığının teşhis ve tedavisinde kullanılabilecek bir aygıt.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı
DEZAVANTAJLARI NELER?
Toronto’da bulunan Sunnybrook Sıhhat Bilimleri Merkezi’nden Dr. Nir Lipsman, genel olarak esansiyel tremor teşhisi alan ve ilaç tedavisine cevap vermeyen her insanın odaklanmış ultrasona uygun olabileceğini belirtti.
Brown Üniversitesi Alpert Tıp Okulu’ndan Dr. Noah Philip ise klostrofobi niçiniyle MR çektiremeyen ya da bedeninde metal bulunmasına katlanamayan şahısların bu tedaviyi alamayacağını söylemiş oldu.
Dr. Lipsman, odaklanmış ultrason tedavisinin titremeye yol açan beyin dokularını yok ettiği için faydaların kalıcı olmasının beklendiğini vurgularken “Ancak 1 yılın sonunda kimi hastalarda titremeler geri geliyor. Bunun niçinini bilmiyoruz” dedi.
Aslına nazaran bu nüksetme hali ilaç tedavisinde de görülüyor. Biroldukca esansiyel tremor hastasının odaklanmış ultrasona başvurma niçini de bu. Öteki yandan Elias’ın 2022’de gerçekleştirdiği bir araştırma, kimi hastalarda operasyonun faydalarının 5 yıl daha sonra bile devam ettiğini ortaya koydu.
Odaklanmış ultrasonun muhtemel yan tesirleri niçiniyle beynin haritalandırılması ve test atışları hayli kıymetli. Çünkü yanlış bir bölgenin maksat alınması ya da çok ağır bir tedavi uygulanması durumunda, hastanın istikrarı uzun vadede ziyan bakılırsabiliyor.
Lipsman, “Hastalarda karşılaştığımız en yaygın riskler kimi vakit tedavi edilen kolda ya da dudak etrafında görülen süreksiz uyuşukluk ve karıncalanma. Bunların hayli büyük bir kısmı vakit içinde kayboluyor” dedi.
Bir başka yaygın lakin sıklıkla süreksiz yan tesir de hastanın uygulamanın akabinde ayakta durduğunda yavaşça dengesizlik yaşaması. Lipsman, “Ancak bu operasyon için hastalara narkoz ve yatış vermiyoruz” diye konuştu.
Kesi olmadan kansız ameliyat, süreç kararınun çabucak alınabilmesi, genel anesteziye gerek olmaması üzere faydaların yanı sıra ileri yaş kümesinde olan yahut ameliyat bulunmasına mahzur olabilecek ek hastalıkları bulunan şahıslara bile uygulanabilmesi ve her hastaya başka dozda ve müddette “terzi biçimi tedavi” verilebilmesi de kıymetli avantajlar. Öteki yandan gerçek hedefleme yapılmaması durumunda kalıcı istikrar sorunları yaşanması mümkün. Doğal bu yeni bir tedavi olduğu için uzun devir sonuçlarını da çabucak hemen bilmiyoruz.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı
10 SENE İÇİNDE YAYGINLAŞMASI BEKLENİYOR
odaklanmış ultrason bugün dünyanın farklı yerlerinde farklı evrelerde kullanılıyor. Onaylanmış tedavilerin yanında klinik denemeler de sürüyor. Operasyonun öteki nörodejeneratif hastalıkların yanı sıra beyin, göğüs, akciğer, prostat üzere organlardaki tümörlere karşı kullanması da deneniyor.
Kassell, ultrason tedavisinin tesirlerini uygulama esnasında birebir görmenin mümkün olduğunu, buna rağmen ışınımun tesirlerinin haftalar hatta aylar daha sonra görüldüğünü söylemiş oldu.
Lipsman ve meslektaşları 2020 yılında bir çalışmada, bu teknolojiyi depresyon ve obsesif kompulsif bozukluğa karşı denedi ve olumlu sonuçlar elde etti. Fakat bu denemeler çabucak hemen tedavi kademesine gelmiş değil.
Lipsman, uygulamada en büyük meselelerden birinin kişinin kafatasının kalınlığı olduğunu belirterek, “Kemiğin yoğunluğu ultrasonun tesirinde kıymetli bir belirleyici. Az de olsa birtakım hastalarda ne kadar uğraşırsak uğraşalım beyinde tesirli bir lezyon oluşturamıyoruz. Kafatası ultrasonun geçişine müsaade vermiyor. Bu teknik kısıtlamayı aşmak için çalışıyoruz” tabirlerini kullandı.
Belki her kaygıya deva değil lakin uzmanlar “tıbbın bâtın zenginliği” olarak nitelendirdikleri odaklanmış ultrasonun bir gün standart tedaviye dönüşeceğini umduklarını belirtiyor. Kassell, “Ben 10 sene ortasında odaklanmış ultrasonun her yıl milyonlarca hastada kullanılan bir ana akım tedavi olacağına inanıyorum. Yaygın olarak kabul edilecek” diye konuştu.
Odaklanmış ultrason 2016 yılında tek taraflı 2020 yılı itibariyle de çift taraflı esansiyel tremorda kullanılmaya başladı. Bunun yanı sıra; 1) İlaçla tedavi olmayan Parkinson hastalarında uygulandı. Tesirli olduğu, uzun periyot sonuçlarının gösterildiği epey sayıda makale yayımlandı. 2) İlaçla denetim altına alınamayan epilepsi hastalarında usulün kullanıldığı bir çalışma 2022 yılında yayımlandı. 3) Bilinen en berbat huylu beyin tümörü olan glioblastoma multiforme’nin onkolojik tedavisi (kemoterapi ve radyoterapi tesirini artırmak) ile ilgili kullanması mevcut. Ameliyat yerine bu prosedürle tümörün yok edilmesi ile ilgili olumlu sonuç alınmış hayvan çalışmaları var. 4) Küme tipi baş ağrısı yaşayan 66 yaşında bir erkek hastada uygulandı ve olumlu sonuç alındı.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı
CNN International’ın “A sound you can’t hear but may one day change your life” başlıklı haberinden derlenmiştir. Fotoğraflar iStock’tan alınmıştır.
Sadece 44 saniye süren bir operasyon, Hric’in titreme problemini ortadan kaldırdı.
CNN Health’e konuşan 80 yaşındaki bayan, “Elime baktım. Kıpırdamadığını nazaranbiliyordum. 20 yıl daha sonra birinci kere parmaklarımın sabit durduğunu gördüm. Bence bu tam bir mucize. Allah’a şükürler olsun!” tabirlerini kullandı.
Hric’in “mucize” diye nitelendirdiği bu tedavinin ismi, odaklanmış ultrason.
Kafatası kemiğini açmadan, kan akıtmadan, rastgele bir kesiye bile muhtaçlık duymadan beyin ameliyatı yapmaya müsaade veren odaklanmış ultrason, Hric’in hastalığı olan esansiyel tremorun yanı sıra depresyon üzere biroldukca sorunun tedavisinde de umut ışığı oldu.
ABD merkezli Odaklanmış Ultrason Vakfı’nın kurucusu ve lideri Dr. Neal Kassell, CNN’e yaptığı açıklamada, “Odaklanmış ultrason invazif olmayan bir tedavi teknolojisi. Biz odaklanmış ultrasonu ‘asla duyamayacağınız lakin bir gün ömrünüzü kurtarabilecek en kuvvetli ses’ olarak nitelendiriyoruz” dedi.
Teknolojideki gelişmeler ve ileri matematiksel hesaplamalardan yararlanılarak geliştirilen bu yeni yol yardımıyla cilde rastgele bir kesi yapılmadan ve kafatası kemiği açılmadan beyin dokusunda yapılmak istenen süreç gerçekleştiriliyor. Yeni usulle ağır bir biçimde bir noktaya odaklanmış ses dalgaları beynin hedeflenen noktasına gönderiliyor ve bu noktada lezyon (yara, doku değişikliği) oluşturuluyor. Süreç manyetik rezonans (MR) aygıtı eşliğinde yapıldığı için maksat noktada olan değişiklik de gerçek vakitli biçimde görülebiliyor.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı
MİLYONLARCA İNSANIN HAYATI DEĞİŞEBİLİR
Bir çeşit işlevsel beyin cerrahisi olan odaklanmış ultrason, esansiyel tremor yaşayan şahısların ömür kalitesini güzelleştirmekte fazlaca tesirli.
Odaklanmış ultrason, bilhassa Hric üzere ilaç tedavisine cevap vermeyen ya da ilaçlara karşı hassasiyetini kaybetmiş hastalar için alternatif bir tedavi olarak görülüyor. Hakikaten Hric de odaklanmış ultrason tedavisinin öncülerinden olan Virginia Üniversitesi’nde geçirdiği operasyonun akabinde hayatının değiştiğini söylemiş oldu.
Esansiyel tremor, denetim edilemeyen ritmik bir titremeye niye olan nörolojik bir bozukluk. Bedenin neredeyse tüm uzuvlarını etkileyebilen, bilhassa de ellerde görülen tiremeler, yemek yemek, su içmek, yazı yazmak üzere en sıradan aksiyonları bile ziyadesiyle zorlaştırıyor.
Kassell, “sıradançe anlatmak gerekirse, gaye bölgedeki bir küme olağandışı nöron, denetim edilemeyen sinyaller göndererek titremeye yol açıyor” dedi.
Genelde bedenin yalnızca bir yanında daha baskın olan titremeler bilhassa 40 yaş ve üstü bireylerde görülüyor. 2021 yılında gerçekleştirilen bir araştırmaya bakılırsa, dünya genelinde yaklaşık 25 milyon kişi, esansiyel tremorun tesiri altında.
“HEDEFİ 12’DEN VURMAYA ÇALIŞIYORUZ”
Odaklanmış ultrason, hedeflenen noktalara gönderilen ses dalgaları aracılığıyla yanılgılı beyin devrelerini düzeltip semptomları ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
Uygulama öncesinde hastaların saçları tıraş ediliyor. MR ve CT taramalarıyla beynin bir haritası çıkarılıyor ve meseleye niye olan bölge belirleniyor.
Odaklanmış ultrason uygulaması sırasında ses dalgaları bu bölgede odaklanıyor. Bunun kararında oradaki sıcaklık yükseliyor ve doku tahribatı yaşanıyor. Kullanılan dalgaların yoğunluğu hastanın durumuna göre belirleniyor.
Kassell, bu sürecin mantığının çocukken hepimizin yaptığı üzere, bir büyüteç sayesinde güneş ışınlarını aşikâr bir noktaya odaklayıp kuru yaprakları yakmaya benzediğini söylemiş oldu.
Hric’i tedavi eden Dr. Jeff Elias, “Öncesinde test atışları da yapıyoruz zira gayesi 12’den vurmak istiyoruz” dedi.
Bu süratle gelişen teknolojinin öncülerinden olan ve 2011 yılında yürüttüğü klinik denemelerle odaklanmış ultrasonun ABD’de kullanım onayı almasının yolunu açan Elias, “Bu test atışlarının güç seviyesi hayli düşük oluyor çünkü operasyona başlamadan evvel nitekim istediğimiz noktayı tedavi edip etmediğimizi görmek istiyoruz” diye konuştu.
Elias, Hric’in titremelerini tedavi etmek için her biri 11 saniye süren 4 atış yaptıklarını belirtti. Bütün operasyonun 2 saatten az sürdüğüne de dikkat çeken Elias, bunun çoğunluğunun beyin haritası çıkarma ve maksat testiyle geçtiğini söylemiş oldu.
Odaklanmış ultrasonun iki farklı kullanması var: Yüksek yoğunluklu kullanım (HIFUS), sıcaklık artışına sebep olarak (işlem sırasında sıcaklık 60 dereceye kadar çıkıyor) beyin dokusunda DNA yıkımına ve hücre vefatına sebep olurken, düşük yoğunluklu kullanım (LIFUS) beyinde istenen bölgede küçük, gözle görülmeyecek boşluklar oluşmasını sağlıyor. Bu sebeple de en makus huylu beyin tümörü olan glioblastoma multiforme’de HIFUS’la tümörü öldürmek ve daha sonrasında da tıpkı hastaya LIFUS ile aktif kemoterapinin verilmesi planlanıyor. Uygulamanın öbür bir kullanım biçimi de likit biyopsi olarak isimlendirilen formül. Odaklanmış ultrason aygıtı ile tümörden kimi hususların salınımını uyarmak ve hastanın kolundan alınan kan örneği ile kafatası açılmadan var olan beyin tümörünün cinsine yönelik biyopsi alınması kelam konusu. Özetle odaklanmış ultrason, gelecekte kullanım alanları epey gelişebilecek ve bir epeyce farklı beyin hastalığının teşhis ve tedavisinde kullanılabilecek bir aygıt.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı
DEZAVANTAJLARI NELER?
Toronto’da bulunan Sunnybrook Sıhhat Bilimleri Merkezi’nden Dr. Nir Lipsman, genel olarak esansiyel tremor teşhisi alan ve ilaç tedavisine cevap vermeyen her insanın odaklanmış ultrasona uygun olabileceğini belirtti.
Brown Üniversitesi Alpert Tıp Okulu’ndan Dr. Noah Philip ise klostrofobi niçiniyle MR çektiremeyen ya da bedeninde metal bulunmasına katlanamayan şahısların bu tedaviyi alamayacağını söylemiş oldu.
Dr. Lipsman, odaklanmış ultrason tedavisinin titremeye yol açan beyin dokularını yok ettiği için faydaların kalıcı olmasının beklendiğini vurgularken “Ancak 1 yılın sonunda kimi hastalarda titremeler geri geliyor. Bunun niçinini bilmiyoruz” dedi.
Aslına nazaran bu nüksetme hali ilaç tedavisinde de görülüyor. Biroldukca esansiyel tremor hastasının odaklanmış ultrasona başvurma niçini de bu. Öteki yandan Elias’ın 2022’de gerçekleştirdiği bir araştırma, kimi hastalarda operasyonun faydalarının 5 yıl daha sonra bile devam ettiğini ortaya koydu.
Odaklanmış ultrasonun muhtemel yan tesirleri niçiniyle beynin haritalandırılması ve test atışları hayli kıymetli. Çünkü yanlış bir bölgenin maksat alınması ya da çok ağır bir tedavi uygulanması durumunda, hastanın istikrarı uzun vadede ziyan bakılırsabiliyor.
Lipsman, “Hastalarda karşılaştığımız en yaygın riskler kimi vakit tedavi edilen kolda ya da dudak etrafında görülen süreksiz uyuşukluk ve karıncalanma. Bunların hayli büyük bir kısmı vakit içinde kayboluyor” dedi.
Bir başka yaygın lakin sıklıkla süreksiz yan tesir de hastanın uygulamanın akabinde ayakta durduğunda yavaşça dengesizlik yaşaması. Lipsman, “Ancak bu operasyon için hastalara narkoz ve yatış vermiyoruz” diye konuştu.
Kesi olmadan kansız ameliyat, süreç kararınun çabucak alınabilmesi, genel anesteziye gerek olmaması üzere faydaların yanı sıra ileri yaş kümesinde olan yahut ameliyat bulunmasına mahzur olabilecek ek hastalıkları bulunan şahıslara bile uygulanabilmesi ve her hastaya başka dozda ve müddette “terzi biçimi tedavi” verilebilmesi de kıymetli avantajlar. Öteki yandan gerçek hedefleme yapılmaması durumunda kalıcı istikrar sorunları yaşanması mümkün. Doğal bu yeni bir tedavi olduğu için uzun devir sonuçlarını da çabucak hemen bilmiyoruz.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı
10 SENE İÇİNDE YAYGINLAŞMASI BEKLENİYOR
odaklanmış ultrason bugün dünyanın farklı yerlerinde farklı evrelerde kullanılıyor. Onaylanmış tedavilerin yanında klinik denemeler de sürüyor. Operasyonun öteki nörodejeneratif hastalıkların yanı sıra beyin, göğüs, akciğer, prostat üzere organlardaki tümörlere karşı kullanması da deneniyor.
Kassell, ultrason tedavisinin tesirlerini uygulama esnasında birebir görmenin mümkün olduğunu, buna rağmen ışınımun tesirlerinin haftalar hatta aylar daha sonra görüldüğünü söylemiş oldu.
Lipsman ve meslektaşları 2020 yılında bir çalışmada, bu teknolojiyi depresyon ve obsesif kompulsif bozukluğa karşı denedi ve olumlu sonuçlar elde etti. Fakat bu denemeler çabucak hemen tedavi kademesine gelmiş değil.
Lipsman, uygulamada en büyük meselelerden birinin kişinin kafatasının kalınlığı olduğunu belirterek, “Kemiğin yoğunluğu ultrasonun tesirinde kıymetli bir belirleyici. Az de olsa birtakım hastalarda ne kadar uğraşırsak uğraşalım beyinde tesirli bir lezyon oluşturamıyoruz. Kafatası ultrasonun geçişine müsaade vermiyor. Bu teknik kısıtlamayı aşmak için çalışıyoruz” tabirlerini kullandı.
Belki her kaygıya deva değil lakin uzmanlar “tıbbın bâtın zenginliği” olarak nitelendirdikleri odaklanmış ultrasonun bir gün standart tedaviye dönüşeceğini umduklarını belirtiyor. Kassell, “Ben 10 sene ortasında odaklanmış ultrasonun her yıl milyonlarca hastada kullanılan bir ana akım tedavi olacağına inanıyorum. Yaygın olarak kabul edilecek” diye konuştu.
Odaklanmış ultrason 2016 yılında tek taraflı 2020 yılı itibariyle de çift taraflı esansiyel tremorda kullanılmaya başladı. Bunun yanı sıra; 1) İlaçla tedavi olmayan Parkinson hastalarında uygulandı. Tesirli olduğu, uzun periyot sonuçlarının gösterildiği epey sayıda makale yayımlandı. 2) İlaçla denetim altına alınamayan epilepsi hastalarında usulün kullanıldığı bir çalışma 2022 yılında yayımlandı. 3) Bilinen en berbat huylu beyin tümörü olan glioblastoma multiforme’nin onkolojik tedavisi (kemoterapi ve radyoterapi tesirini artırmak) ile ilgili kullanması mevcut. Ameliyat yerine bu prosedürle tümörün yok edilmesi ile ilgili olumlu sonuç alınmış hayvan çalışmaları var. 4) Küme tipi baş ağrısı yaşayan 66 yaşında bir erkek hastada uygulandı ve olumlu sonuç alındı.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı
CNN International’ın “A sound you can’t hear but may one day change your life” başlıklı haberinden derlenmiştir. Fotoğraflar iStock’tan alınmıştır.