celikci
New member
Mariupol’da yaşayan 61 yaşındaki Igor Pedin, Rus askerleri artık konutların içine kadar girip insanları vurmaya başladığında şirin köpeği ile biraz daha inançlı olduğunu düşündüğü Zaporizhzhia’ya yanlışsız yola çıktı. Gayesi görünmez bir adam olup, denetim bölgelerini rahatlıkla geçmek ve köpeği ile kendi canını kurtarmaktı. Küçük bir alışveriş çantası ve dokuz yaşındaki köpeği Zhu-Zhu’yu yanına alıp savaş cehenneminden kurtulmak için yola çıktı. Kuşatılmış liman kenti Mariupol’dan, hala Ukrayna’nın elinde olan Zaporizhzhia kentinin izafi güvenliğine yalnızca 225 kilometre uzaklıktaydı. Bu kadar uzun bir yolu kaç günde yürüyeceğini, yolda ne üzere pürüzlerle karşılaşacağını bilmiyordu. Lakin tek bir talihi vardı: Yürümek.
Hedefi, 1945 yılından beri Avrupa’da görülmeyen bir savaşın ortasından, Mariupol’a yanlışsız ilerleyen tanklar, zırhlı araçlar ve Rus askerleri içinden hayaletmişçesine geçmekti. Bu, mayınlardan kaçmak ve yıkılmış köprüleri geçmek manasına da geliyordu. Yolda yürürken yanan meskenleri, ağlayan insanları ve tahminen de bir epey meyyit Ukrayna vatandaşını görmek zorunda kalacaktı.
Eski bir gemi aşçısı olan Pedin’in öyküsü hakikaten de fevkaladeydü. Hatta bir gece geçtiği denetim noktalarından birinde Rus askerleri, akşamın sessizliğinde toplanıp kıssasını dinlemek ve ona seyahatinin devamında baht dilemek için bir ortaya geldi.
Eski bir gemi aşçısı olan Pedin, öyküsünü Ukrayna’nın başşehri Kiev’in güvenliğinde anlatırken gözyaşlarını tutamıyordu. Tahminen hedeflediği üzere görünmez olmayı başaramamıştı ancak şanslı olduğunu düşünüyordu.
ÖLÜLER SOKAKTA YIĞILMIŞTI
Pedin, Mariupol’dan ayrılma konusundaki sonucunı 20 Nisan’da Rus askerleri kendi yaşadığı bölgeye geldiğinde ve istedikleri üzere ateş ederek mesken ev dolaştıklarında veriyor. Kalmak için aslına bakarsanız neredeyse hiç bir sebep yoktu. Yiyecek ve su kıttı, ölüler sokaklarda yığılmıştı. Pedin itinayla hazırlandı. Kıymetli eşyalarının bulunduğu bir çanta hazırladı ve tarttı. Çanta tam 70 kilogram ağırlığındaydı lakin günlerce bu yükle yürümesi mümkün değildi. Yükü 50 kilograma düşürmek için kendine meydan okudu ve kimi eşyalarından vazgeçti.
Pedin ve Zhu-Zhu’nun birinci vazifesi, beş kilometrelik arayı kat etmekti, bu maksat ulaşılması en kolay olanıydı. 23 Nisan günü sabah saat 6’da Mariupol limanı yakınlarındaki konutunu terk etti ve bükülmüş çelik ve patlamamış mühimmattan, cesetlerin etrafa saçıldığı kuzeydeki Kyprino Caddesi’nden limana varması iki saat sürdü.
Grafik: Harun Elibol
ASKERLERLE GÖZ TEMASINDAN KAÇINDI
Çaresiz insanların oluşturduğu uzun kuyrukların sonunda Rus askerleri yiyecek ve su dağıtıyordu. Ona soru sormamaları ve dikkat çekmemek için askerlerle göz temasından kaçınarak kalabalığın içinden kaçtı ve Zaporizhzhia yoluna gerçek yürüdü.
“Onlar için bir hiçtim, kirliydim ve tozlarla kaplıydım. Yoluma devam ederken kenti tam manasıyla gorebileceğim bir doruktan kente yeniden baktım. Kendime bunun yanlışsız karar olduğunu söylemiş oldum. Hoş kentime ‘hoşça kal’ dedikten daha sonra bir patlama sesi duydum ancak yalnızca gerimi döndüm ve yürümeye devam ettim.”
‘BUGÜN OĞLUMU TOPRAĞA VERDİM’
Yanmış askeri araçlarla dolu yolda, yalnızca köpeği ve gerisinden gelen top atışlarının sesi ile yöntem yordam yürüdü. ondan sonrasında ayaklarının altındaki asfaltı titretecek kadar ağır olan bir zırhlı araç konvoyu yanından geçip gitti. Çömeldi ve Zhu-Zhu’yu, onlar geçene kadar paltosunun içine sakladı.
“İşte bu biçimdelar tam da istediğim üzere görünmez bir adamdım” diye anımsıyor.
İlk bakılırsavini muvaffakiyetle atlattıktan daha sonraki maksadı 20 kilometre uzaklıktaki Nikolske kasabasıydı. Birinci konutlara vardığında hava kararmıştı ve epey soğuktu. Konutunun önünde oturan bir adam gördü. Adam ona, “Benimle içmek ister misin” dedi. “Bugün oğlumu toprağa verdim. Oğluma içelim.”
CESEDİ ALMAK İÇİN ELLERİYLE KAZMASI GEREKİYORDU
Pedin 15 yıl evvel alkol kullanmayı bırakmıştı ancak bu teklifi geri çevirmek ortasından gelmiyordu. Yeni arkadaşı ona Rusların 16 yaşındaki oğlunu Mariupol’da öldürdüğünü söylemiş oldu. Şarapnel başına gelmişti. Kaybolduktan daha sonra haftalarca Mariupol’da onu aramıştı. Mezarı bulduktan daha sonra da Rus askerleri, cesedi istiyorsa onu elleriyle kazması gerektiğini söylemişti.
Pedin o gece yeni arkadaşının konutunun kanepesinde uyudu. Sabah 6’da uyandı ve Zaporizhzhia’ya giden tek yolun kasabadan geçmek olduğunu biliyordu.
“Şehirden ayrılırken bir denetim noktası vardı: Çeçenler. Beni görmüşlerdi ve ikisi bana hakikat geldi. ‘Nereye gidiyorsun? Nereden geldin’ diye sordular.”
Bir kumandan belirdi ve telsizden birini aradı. “Bir minibüs geldi ve üç adam dışarı çıktı. Ben minibüse bindirildim. Yaklaşık 2 kilometre geri gittik ve çelik çitlerle çevrili iki katlı bir belediye binasına geldik.”
‘NEREYE GİTTİĞİMİ SORDULAR, PALAVRA SÖYLEDİM’
Pedin, çantasını dışarıda bıraktı ve ikinci kata gdolayılmedilk evvel Zhu-Zhu’yu bağladı. “Bir masanın önünde oturan Rus subayı bana nereye gittiğimi sordu. Palavra söylemiş oldum. Mide ülserim olduğunu ve tedavi için para ödediğim için Zaporizhzhia’ya gitmem gerektiğini söylemiş oldum. Üstümü çıkarmam söylendi ve dövme aradılar.”
Bulmayı hedefledikleri dövmeleri Pedin’in bedeninde goremeyen kumandan, onu öldürmekle tehdit etti. Lakin daha sonra niçinse sonucunı değiştirip dört bayan askerin olduğu öbür bir odaya gdolayıp parmak izini taradılar ve fotoğrafını çektiler. Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin kelamda İçişleri Bakanlığı’ndan bir evrak verdiler ve artık ayrılmakta özgürdü. Köpeğini ve çantasını alarak tekrar yola koyuldu.
“Çeçenler beni bir daha sonraki köye götürecek otomobile bindireceklerini söylemiş oldu ve iki saat orada bekledim. Uzun müddet araç gelmedi, askerler sıkılmıştı ve benimle konuşmaya başladılar. Onlara kimsenin beni aracına almak istemeyeceğini söylesem de yürüyerek yoluma devam etmeme müsaade vermediler.”
ERKEN AYRILIRSA VURULACAKTI
Bir saat daha sonra siyah bir minibüs yanaştı ve Çeçenler, eşi ve 18 ile 20 yaştaki iki kızıyla birlikte seyahat eden şoförün Pedin’i almasını istedi. Yol boyunca kimse tek söz etmedi. Pedin’i Rozivka’ya götürdüler. Yolda giderken tarlalarda büyük çukurların kazıldığını fark etti. Bunların toplu mezar olduklarına emindi.
Pedin, Rozivka’ya vardığında yeni evrakıyla basitçe geçtiği öteki bir denetim noktasına geldi ve yürümeye devam etti. Bir daha sonraki köy olan Verzhyna’ya geldiğinde ortalık zifiri karanlıktı.
“Birden el fenerleri beni kör etti. Altı asker vardı ve bana bağırdılar, ellerimi kaldırdım. Üstümü çıkarmamı söylemiş olduler, çantamı boşalttılar. Onları takip etmemi emrettiler ve karargâhlarına girdik.”
Pedin’e biraz konserve sığır eti ve biraz çorba verildi. Köşede çelik bir yatak bulunan küçük bir odaya konuldu. Sabahtan erken ayrılırsa vurulacağı söylendi, lakin sonraki gün gitmekte özgürdü.
EN BÜYÜK PÜRÜZ ŞİMDİ GELMEMİŞTİ
Nihayet sabah olduğunda uyuyan askerlerin yanından geçti ve ayrılırken nöbetçilerden birine başını salladı. O gün tam 14 saat neredeyse hiç durmadan yürüdü ve akşam 8 civarında tekrar aranmak üzere öteki bir denetim noktasına ulaştı. Askerler ona uyuyabileceği küçük, terk edilmiş bir meskeni gösterdi. Burada biraz uyuduktan daha sonra güneş doğarken yine yola çıktı.
“60’larında bir adam gördüm. ‘Nerelisin?’ diye sordu. Mariupol dedim ve karısını yiyecek getirmesi için çağırdı. Bana bir torba ekmek, soğan, kızarmış et ve salatalık verdiler.”
Pedin artık yorulmuştu lakin bir daha de en büyük mahzur gelmek üzereydi. Üzerinden geçmesi gereken karayolu köprüsü yıkılmıştı. Köprünün metal çerçevesi hala yerindeydi lakin düşmesi halinde altında 30 metrelik bir yükseklik vardı. Pedin, köpeğini çantasına bağladı ve evvela geçişi test etti. Yapılabilirdi. Geri döndü ve köpeği karşıda bırakarak, evvel çantasıyla karşıya geçti. daha sonra geri dönerek köpeğini aldı. Karşıya geçtiğinde yalnızca “Yaptık” diye bağırdı.
‘KÖPRÜYÜ NASIL GEÇTİN?’
Bir daha sonraki denetim noktasına yaklaştılar. Asker Pedin’i görür görmez arkadaşının nerede olduğunu öğrenmek istedi. Yalnızca köpeği olduğunu söylemiş olduğinde ise hayretler ortasında yıkık köprüyü nasıl geçtiğini sordular.
Pedin’e, geceyi gösterdikleri bir minibüsün gerisinde geçirebileceğini söylemiş olduler. Pedin’in öyküsü tam olarak canı sıkılan askerlerin gereksinim duyduğu tipten bir oyalamaydı. Beş asker onun maceralarını ve köprünün karşısına nasıl geçtiğini duymak için etrafına toplandı.
KÖPEĞİ DEVAM EDEMEYECEK KADAR YORGUNDU
Pedin, askerlere öyküsünü özetlemek gerekirse anlattıktan daha sonra paltosunun altında Zhu-Zhu ile sandalyesinde uyudu. Sonraki sabah, Zaporizhzhia yolundan devam etmesine müsaade verilmedi; Tokmak kentine geri gitmesi yahut güneye gitmeyi seçmesi gerektiği söylendi. Pedin kente hakikat yöneldi lakin iki büyük dorukla karşılaştı. Köpeği artık devam edemeyecek kadar yorgundu.
Köpeğine ‘Yürümezsen ikimiz de öleceğiz, yürümek zorundasın’ dedikten daha sonra bir daha sonraki zirveye yanlışsız yürümeye devam ettiler.
Yolun haricinde küçük bir köy olan Tarasivka vardı. Pencerelerden birinde yaşlı bir adamın başını gördü ve ona seslendi. Adam, Zaporizhzhia’ya giden tek yolun bir barajın üzerinden geçtiğini söylemiş oldu ve bu barajı aşabilirse kaçakçıların izini sürmesi gerektiğini söylemiş oldu.
SONUNDA BİR UKRAYNA BAYRAĞI GÖRDÜ
Kendisine talimat verildiği üzere yaptı. Fakat barajdan daha sonra bir yol ayrımı vardı ve hangi istikamete gidileceğine dair hiç bir belirti yoktu. Bu karışıklıkta bile talih bir daha Pedin’den yanaydı. Bir kamyon gördü ve ona bağırarak Mariupol’dan olduğunu söylemiş oldu. Bunu duyan kamyon sürücüsü yavaşladı ve kapısını açtı. Yaklaşık iki saat yol aldıktan daha sonra kamyon sürücüsü denetim noktalarında Donetsk Halk Cumhuriyeti milislerine yalnızca iki söz söylemiş oldu ve geçmesine müsaade verildi. Pedin, o olmadan asla bu denetim noktasını aşamayacağını düşündü.
Nihayet ileride bir Ukrayna bayrağı gördü. Askerler, adamların dokümanlarını denetim ediyordu. Şoför, Pedin’i Zaporizhzhia’nın merkezinde bir çadırın yanına bıraktı. Seyahatte hiç bir şey söylemedi lakin ona bir ölçü para verdi. ‘Hayırlı olsun’ dedikten daha sonra yoluna devam etti. aslına bakarsan her şeyi anlamıştı ve söyleyecek pek de bir kelam yoktu.
BU ADAM MARİUPOL’DAN YÜRÜYEREK GELDİ!
Pedin, gönüllülerle dolu çadıra girdi. Bir bayan yardıma muhtaçlığı olup olmadığını sordu.
Kadın nereden geldiğini merak ediyordu. Pedin’in ‘Mariupol’dan geldim’ demesiyle bir çığlık koptu: ‘Mariupol!’ Pedin bu anları bir gülümsemeyle hatırlıyor.
“Herkese bağırdı, bu adam Mariupol’dan yürüyerek geldi. Herkes durdu. Sanırım bu benim zafer anımdı.”
SADIK DOSTU GÜN GEÇTİKÇE FİZİKÎ OLARAK ZAYIFLIYOR
Bu uzun yürüyüş sonunda Pedin, tıbbi yardıma gereksinimi olmadığını söylerken sadık ortağı Zhu-Zhu için giderek daha fazla tasa duyuyordu. Artık, Ukrayna’nın başşehri Kiev’de bulunan Zhu-Zhu, Mariupol’un bombalarını anımsatan, fren yapan bir otobüsün sesinden hala korkuyor ve gün uzunluğu uyuyor. Yanan konutların ve tankların keskin dumanından ziyan nazarann koku alma duyusu ise yavaş yavaş geri geliyor. Ancak Pedin, kırılmış camlar, çukurlu yollar ve ikisinin dehşetli maceraları sırasında geçmek zorunda kaldıkları 30 metre yüksekliğindeki yanmış ve kırık bir köprünün paslı çerçevesi boyunca yürürken köpeğinin patilerinin makûs bir biçimde kesildiğini söylüyor. Zhu-Zhu artık topallayarak yürüyor ve Pedin, köpeğinin gün geçtikçe fizikî olarak zayıfladığını düşünüyor.
“Tahliyedilk evvel ona onu Mariupol’dan canlı çıkaracağıma ve son amacımıza varacağımıza yemin ettim.”
The Guardian’da yayımlanan ‘The invisible Ukrainian who walked 225km to safety from Mariupol’ isimli yazından derlenmiştir.
Hedefi, 1945 yılından beri Avrupa’da görülmeyen bir savaşın ortasından, Mariupol’a yanlışsız ilerleyen tanklar, zırhlı araçlar ve Rus askerleri içinden hayaletmişçesine geçmekti. Bu, mayınlardan kaçmak ve yıkılmış köprüleri geçmek manasına da geliyordu. Yolda yürürken yanan meskenleri, ağlayan insanları ve tahminen de bir epey meyyit Ukrayna vatandaşını görmek zorunda kalacaktı.
Eski bir gemi aşçısı olan Pedin’in öyküsü hakikaten de fevkaladeydü. Hatta bir gece geçtiği denetim noktalarından birinde Rus askerleri, akşamın sessizliğinde toplanıp kıssasını dinlemek ve ona seyahatinin devamında baht dilemek için bir ortaya geldi.
Eski bir gemi aşçısı olan Pedin, öyküsünü Ukrayna’nın başşehri Kiev’in güvenliğinde anlatırken gözyaşlarını tutamıyordu. Tahminen hedeflediği üzere görünmez olmayı başaramamıştı ancak şanslı olduğunu düşünüyordu.
ÖLÜLER SOKAKTA YIĞILMIŞTI
Pedin, Mariupol’dan ayrılma konusundaki sonucunı 20 Nisan’da Rus askerleri kendi yaşadığı bölgeye geldiğinde ve istedikleri üzere ateş ederek mesken ev dolaştıklarında veriyor. Kalmak için aslına bakarsanız neredeyse hiç bir sebep yoktu. Yiyecek ve su kıttı, ölüler sokaklarda yığılmıştı. Pedin itinayla hazırlandı. Kıymetli eşyalarının bulunduğu bir çanta hazırladı ve tarttı. Çanta tam 70 kilogram ağırlığındaydı lakin günlerce bu yükle yürümesi mümkün değildi. Yükü 50 kilograma düşürmek için kendine meydan okudu ve kimi eşyalarından vazgeçti.
Pedin ve Zhu-Zhu’nun birinci vazifesi, beş kilometrelik arayı kat etmekti, bu maksat ulaşılması en kolay olanıydı. 23 Nisan günü sabah saat 6’da Mariupol limanı yakınlarındaki konutunu terk etti ve bükülmüş çelik ve patlamamış mühimmattan, cesetlerin etrafa saçıldığı kuzeydeki Kyprino Caddesi’nden limana varması iki saat sürdü.
Grafik: Harun Elibol
ASKERLERLE GÖZ TEMASINDAN KAÇINDI
Çaresiz insanların oluşturduğu uzun kuyrukların sonunda Rus askerleri yiyecek ve su dağıtıyordu. Ona soru sormamaları ve dikkat çekmemek için askerlerle göz temasından kaçınarak kalabalığın içinden kaçtı ve Zaporizhzhia yoluna gerçek yürüdü.
“Onlar için bir hiçtim, kirliydim ve tozlarla kaplıydım. Yoluma devam ederken kenti tam manasıyla gorebileceğim bir doruktan kente yeniden baktım. Kendime bunun yanlışsız karar olduğunu söylemiş oldum. Hoş kentime ‘hoşça kal’ dedikten daha sonra bir patlama sesi duydum ancak yalnızca gerimi döndüm ve yürümeye devam ettim.”
‘BUGÜN OĞLUMU TOPRAĞA VERDİM’
Yanmış askeri araçlarla dolu yolda, yalnızca köpeği ve gerisinden gelen top atışlarının sesi ile yöntem yordam yürüdü. ondan sonrasında ayaklarının altındaki asfaltı titretecek kadar ağır olan bir zırhlı araç konvoyu yanından geçip gitti. Çömeldi ve Zhu-Zhu’yu, onlar geçene kadar paltosunun içine sakladı.
“İşte bu biçimdelar tam da istediğim üzere görünmez bir adamdım” diye anımsıyor.
İlk bakılırsavini muvaffakiyetle atlattıktan daha sonraki maksadı 20 kilometre uzaklıktaki Nikolske kasabasıydı. Birinci konutlara vardığında hava kararmıştı ve epey soğuktu. Konutunun önünde oturan bir adam gördü. Adam ona, “Benimle içmek ister misin” dedi. “Bugün oğlumu toprağa verdim. Oğluma içelim.”
CESEDİ ALMAK İÇİN ELLERİYLE KAZMASI GEREKİYORDU
Pedin 15 yıl evvel alkol kullanmayı bırakmıştı ancak bu teklifi geri çevirmek ortasından gelmiyordu. Yeni arkadaşı ona Rusların 16 yaşındaki oğlunu Mariupol’da öldürdüğünü söylemiş oldu. Şarapnel başına gelmişti. Kaybolduktan daha sonra haftalarca Mariupol’da onu aramıştı. Mezarı bulduktan daha sonra da Rus askerleri, cesedi istiyorsa onu elleriyle kazması gerektiğini söylemişti.
Pedin o gece yeni arkadaşının konutunun kanepesinde uyudu. Sabah 6’da uyandı ve Zaporizhzhia’ya giden tek yolun kasabadan geçmek olduğunu biliyordu.
“Şehirden ayrılırken bir denetim noktası vardı: Çeçenler. Beni görmüşlerdi ve ikisi bana hakikat geldi. ‘Nereye gidiyorsun? Nereden geldin’ diye sordular.”
Bir kumandan belirdi ve telsizden birini aradı. “Bir minibüs geldi ve üç adam dışarı çıktı. Ben minibüse bindirildim. Yaklaşık 2 kilometre geri gittik ve çelik çitlerle çevrili iki katlı bir belediye binasına geldik.”
‘NEREYE GİTTİĞİMİ SORDULAR, PALAVRA SÖYLEDİM’
Pedin, çantasını dışarıda bıraktı ve ikinci kata gdolayılmedilk evvel Zhu-Zhu’yu bağladı. “Bir masanın önünde oturan Rus subayı bana nereye gittiğimi sordu. Palavra söylemiş oldum. Mide ülserim olduğunu ve tedavi için para ödediğim için Zaporizhzhia’ya gitmem gerektiğini söylemiş oldum. Üstümü çıkarmam söylendi ve dövme aradılar.”
Bulmayı hedefledikleri dövmeleri Pedin’in bedeninde goremeyen kumandan, onu öldürmekle tehdit etti. Lakin daha sonra niçinse sonucunı değiştirip dört bayan askerin olduğu öbür bir odaya gdolayıp parmak izini taradılar ve fotoğrafını çektiler. Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin kelamda İçişleri Bakanlığı’ndan bir evrak verdiler ve artık ayrılmakta özgürdü. Köpeğini ve çantasını alarak tekrar yola koyuldu.
“Çeçenler beni bir daha sonraki köye götürecek otomobile bindireceklerini söylemiş oldu ve iki saat orada bekledim. Uzun müddet araç gelmedi, askerler sıkılmıştı ve benimle konuşmaya başladılar. Onlara kimsenin beni aracına almak istemeyeceğini söylesem de yürüyerek yoluma devam etmeme müsaade vermediler.”
ERKEN AYRILIRSA VURULACAKTI
Bir saat daha sonra siyah bir minibüs yanaştı ve Çeçenler, eşi ve 18 ile 20 yaştaki iki kızıyla birlikte seyahat eden şoförün Pedin’i almasını istedi. Yol boyunca kimse tek söz etmedi. Pedin’i Rozivka’ya götürdüler. Yolda giderken tarlalarda büyük çukurların kazıldığını fark etti. Bunların toplu mezar olduklarına emindi.
Pedin, Rozivka’ya vardığında yeni evrakıyla basitçe geçtiği öteki bir denetim noktasına geldi ve yürümeye devam etti. Bir daha sonraki köy olan Verzhyna’ya geldiğinde ortalık zifiri karanlıktı.
“Birden el fenerleri beni kör etti. Altı asker vardı ve bana bağırdılar, ellerimi kaldırdım. Üstümü çıkarmamı söylemiş olduler, çantamı boşalttılar. Onları takip etmemi emrettiler ve karargâhlarına girdik.”
Pedin’e biraz konserve sığır eti ve biraz çorba verildi. Köşede çelik bir yatak bulunan küçük bir odaya konuldu. Sabahtan erken ayrılırsa vurulacağı söylendi, lakin sonraki gün gitmekte özgürdü.
EN BÜYÜK PÜRÜZ ŞİMDİ GELMEMİŞTİ
Nihayet sabah olduğunda uyuyan askerlerin yanından geçti ve ayrılırken nöbetçilerden birine başını salladı. O gün tam 14 saat neredeyse hiç durmadan yürüdü ve akşam 8 civarında tekrar aranmak üzere öteki bir denetim noktasına ulaştı. Askerler ona uyuyabileceği küçük, terk edilmiş bir meskeni gösterdi. Burada biraz uyuduktan daha sonra güneş doğarken yine yola çıktı.
“60’larında bir adam gördüm. ‘Nerelisin?’ diye sordu. Mariupol dedim ve karısını yiyecek getirmesi için çağırdı. Bana bir torba ekmek, soğan, kızarmış et ve salatalık verdiler.”
Pedin artık yorulmuştu lakin bir daha de en büyük mahzur gelmek üzereydi. Üzerinden geçmesi gereken karayolu köprüsü yıkılmıştı. Köprünün metal çerçevesi hala yerindeydi lakin düşmesi halinde altında 30 metrelik bir yükseklik vardı. Pedin, köpeğini çantasına bağladı ve evvela geçişi test etti. Yapılabilirdi. Geri döndü ve köpeği karşıda bırakarak, evvel çantasıyla karşıya geçti. daha sonra geri dönerek köpeğini aldı. Karşıya geçtiğinde yalnızca “Yaptık” diye bağırdı.
‘KÖPRÜYÜ NASIL GEÇTİN?’
Bir daha sonraki denetim noktasına yaklaştılar. Asker Pedin’i görür görmez arkadaşının nerede olduğunu öğrenmek istedi. Yalnızca köpeği olduğunu söylemiş olduğinde ise hayretler ortasında yıkık köprüyü nasıl geçtiğini sordular.
Pedin’e, geceyi gösterdikleri bir minibüsün gerisinde geçirebileceğini söylemiş olduler. Pedin’in öyküsü tam olarak canı sıkılan askerlerin gereksinim duyduğu tipten bir oyalamaydı. Beş asker onun maceralarını ve köprünün karşısına nasıl geçtiğini duymak için etrafına toplandı.
KÖPEĞİ DEVAM EDEMEYECEK KADAR YORGUNDU
Pedin, askerlere öyküsünü özetlemek gerekirse anlattıktan daha sonra paltosunun altında Zhu-Zhu ile sandalyesinde uyudu. Sonraki sabah, Zaporizhzhia yolundan devam etmesine müsaade verilmedi; Tokmak kentine geri gitmesi yahut güneye gitmeyi seçmesi gerektiği söylendi. Pedin kente hakikat yöneldi lakin iki büyük dorukla karşılaştı. Köpeği artık devam edemeyecek kadar yorgundu.
Köpeğine ‘Yürümezsen ikimiz de öleceğiz, yürümek zorundasın’ dedikten daha sonra bir daha sonraki zirveye yanlışsız yürümeye devam ettiler.
Yolun haricinde küçük bir köy olan Tarasivka vardı. Pencerelerden birinde yaşlı bir adamın başını gördü ve ona seslendi. Adam, Zaporizhzhia’ya giden tek yolun bir barajın üzerinden geçtiğini söylemiş oldu ve bu barajı aşabilirse kaçakçıların izini sürmesi gerektiğini söylemiş oldu.
SONUNDA BİR UKRAYNA BAYRAĞI GÖRDÜ
Kendisine talimat verildiği üzere yaptı. Fakat barajdan daha sonra bir yol ayrımı vardı ve hangi istikamete gidileceğine dair hiç bir belirti yoktu. Bu karışıklıkta bile talih bir daha Pedin’den yanaydı. Bir kamyon gördü ve ona bağırarak Mariupol’dan olduğunu söylemiş oldu. Bunu duyan kamyon sürücüsü yavaşladı ve kapısını açtı. Yaklaşık iki saat yol aldıktan daha sonra kamyon sürücüsü denetim noktalarında Donetsk Halk Cumhuriyeti milislerine yalnızca iki söz söylemiş oldu ve geçmesine müsaade verildi. Pedin, o olmadan asla bu denetim noktasını aşamayacağını düşündü.
Nihayet ileride bir Ukrayna bayrağı gördü. Askerler, adamların dokümanlarını denetim ediyordu. Şoför, Pedin’i Zaporizhzhia’nın merkezinde bir çadırın yanına bıraktı. Seyahatte hiç bir şey söylemedi lakin ona bir ölçü para verdi. ‘Hayırlı olsun’ dedikten daha sonra yoluna devam etti. aslına bakarsan her şeyi anlamıştı ve söyleyecek pek de bir kelam yoktu.
BU ADAM MARİUPOL’DAN YÜRÜYEREK GELDİ!
Pedin, gönüllülerle dolu çadıra girdi. Bir bayan yardıma muhtaçlığı olup olmadığını sordu.
Kadın nereden geldiğini merak ediyordu. Pedin’in ‘Mariupol’dan geldim’ demesiyle bir çığlık koptu: ‘Mariupol!’ Pedin bu anları bir gülümsemeyle hatırlıyor.
“Herkese bağırdı, bu adam Mariupol’dan yürüyerek geldi. Herkes durdu. Sanırım bu benim zafer anımdı.”
SADIK DOSTU GÜN GEÇTİKÇE FİZİKÎ OLARAK ZAYIFLIYOR
Bu uzun yürüyüş sonunda Pedin, tıbbi yardıma gereksinimi olmadığını söylerken sadık ortağı Zhu-Zhu için giderek daha fazla tasa duyuyordu. Artık, Ukrayna’nın başşehri Kiev’de bulunan Zhu-Zhu, Mariupol’un bombalarını anımsatan, fren yapan bir otobüsün sesinden hala korkuyor ve gün uzunluğu uyuyor. Yanan konutların ve tankların keskin dumanından ziyan nazarann koku alma duyusu ise yavaş yavaş geri geliyor. Ancak Pedin, kırılmış camlar, çukurlu yollar ve ikisinin dehşetli maceraları sırasında geçmek zorunda kaldıkları 30 metre yüksekliğindeki yanmış ve kırık bir köprünün paslı çerçevesi boyunca yürürken köpeğinin patilerinin makûs bir biçimde kesildiğini söylüyor. Zhu-Zhu artık topallayarak yürüyor ve Pedin, köpeğinin gün geçtikçe fizikî olarak zayıfladığını düşünüyor.
“Tahliyedilk evvel ona onu Mariupol’dan canlı çıkaracağıma ve son amacımıza varacağımıza yemin ettim.”
The Guardian’da yayımlanan ‘The invisible Ukrainian who walked 225km to safety from Mariupol’ isimli yazından derlenmiştir.