celikci
New member
Kazakistan’da dün anayasada değişik için referandum düzenlendi. Kazakistan Merkez Seçim Komitesi tarafınca yapılan açıklamaya bakılırsa, ülkede ve yurtharicinde kurulan toplam 10 bin 12 sandıkta sayım süreçleri bitmiş oldu.
11 milyon 734 bin 642 seçmenden 7 milyon 986 bin 293’ünün oy kullandığı referanduma iştirak oranı yüzde 68,06 oldu. Seçmenin yüzde 77,18’i anayasa değişikliklerine “evet” cevabını verirken, yüzde 18,66’sı ise “hayır” dedi.
PARLAMENTONUN YETKİSİ ARTACAK
“Süper başkanlık” idare sisteminden “kuvvetli parlamentolu başkanlık” sistemine geçişi öngoren anayasa değişikliklerine nazaran, cumhurbaşkanı bakılırsav müddeti boyunca rastgele bir partiye üye olamayacak. Cumhurbaşkanının yakın akrabaları üst seviye devlet nazaranvi ve yarı kamu bölümünde yöneticilik yapamayacak. Anayasa Mahkemesi lideri ve yargıçlar, Yüksek Mahkeme Lideri ve yargıçlar, Merkez Seçim Kurulu lideri ve üyeleri, Yüksek Kontrol Odası lideri ve üyeleri, kolluk kuvvetleri, askeri işçi, ulusal güvenlik kurumu çalışanlarının siyasi partilere ve sendikalara üyeliği yasaklanacak.
Anayasa değişikliklerine bakılırsa, parlamentonun 49 koltuklu üst kanadı senatoya cumhurbaşkanı tarafınca atanan 15 milletvekili sayısı 10’a indirildi. Bunlardan 5’i Kazakistan Halk Asamblesi tarafınca önerilecek. Parlamentonun alt kanadı olan mecliste ise milletvekili sayısı 107’den 98’e indirildi. Meclise milletvekilleri için karma seçim sistemi getirildi.
Parlamento, cumhurbaşkanının itiraz ettiği kanunları bir ay ortasında bir daha tartışacak ve oy kullanacak. Bu müddete uyulmadığı takdirde cumhurbaşkanının itirazı kabul edilmiş sayılacak. Meclis ve senatonun toplam üye sayısının 3’te 2’si cumhurbaşkanının itirazına karşı çıkarsa cumhurbaşkanı bir ay içerisinde maddeyi imzalayacak. Yeni anayasaya nazaran, kanunları kabul etme yetkisi yalnızca parlamentonun alt kanadı mecliste olacak.
Kabul edilen yeni kanuna göre meclise Yüksek Kontrol Odası tarafınca yılda 2 sefer devlet bütçesinin uygulanmasıyla ilgili rapor sunulacak.
ANAYASA MAHKEMELERİ 11 YARGIÇTAN OLUŞACAK
Değişikliklere göre, Anayasa Kurulu, Anayasa Mahkemesi olarak değişecek. Anayasa mahkemesi 11 yargıçtan oluşacak ve 6 yıllık müddetle seçilecek. Cumhurbaşkanı, Mahkeme liderini senatonun onayı ile atayacak.
Ombudsmanla ilgili unsurun eklendiği yeni anayasaya nazaran, ombudsman büsbütün bağımsız olarak vatandaşların hak ve özgürlüklerini teşvik edecek. Ombudsman misyon müddeti boyunca ağır cürümler hariç tutuklanmayacak.
Anayasa kanunun kabul edilmesiyle terör kabahatleri ve başka ağır kabahatler için istisnai bir ceza olarak kanunla belirlenen idam cezası büsbütün kaldırıldı. Ayrıyeten, Kazakistan’ın kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in statüsüyle ilgili norm çıkarıldı.
Kazakistan’da Ocak’ta akaryakıt fiyatları artırımlarının protesto edilmesiyle çıkan olayların akabinde ülke idaresi geniş çaplı ıslahatlara gitme sonucu almıştı.
11 milyon 734 bin 642 seçmenden 7 milyon 986 bin 293’ünün oy kullandığı referanduma iştirak oranı yüzde 68,06 oldu. Seçmenin yüzde 77,18’i anayasa değişikliklerine “evet” cevabını verirken, yüzde 18,66’sı ise “hayır” dedi.
PARLAMENTONUN YETKİSİ ARTACAK
“Süper başkanlık” idare sisteminden “kuvvetli parlamentolu başkanlık” sistemine geçişi öngoren anayasa değişikliklerine nazaran, cumhurbaşkanı bakılırsav müddeti boyunca rastgele bir partiye üye olamayacak. Cumhurbaşkanının yakın akrabaları üst seviye devlet nazaranvi ve yarı kamu bölümünde yöneticilik yapamayacak. Anayasa Mahkemesi lideri ve yargıçlar, Yüksek Mahkeme Lideri ve yargıçlar, Merkez Seçim Kurulu lideri ve üyeleri, Yüksek Kontrol Odası lideri ve üyeleri, kolluk kuvvetleri, askeri işçi, ulusal güvenlik kurumu çalışanlarının siyasi partilere ve sendikalara üyeliği yasaklanacak.
Anayasa değişikliklerine bakılırsa, parlamentonun 49 koltuklu üst kanadı senatoya cumhurbaşkanı tarafınca atanan 15 milletvekili sayısı 10’a indirildi. Bunlardan 5’i Kazakistan Halk Asamblesi tarafınca önerilecek. Parlamentonun alt kanadı olan mecliste ise milletvekili sayısı 107’den 98’e indirildi. Meclise milletvekilleri için karma seçim sistemi getirildi.
Parlamento, cumhurbaşkanının itiraz ettiği kanunları bir ay ortasında bir daha tartışacak ve oy kullanacak. Bu müddete uyulmadığı takdirde cumhurbaşkanının itirazı kabul edilmiş sayılacak. Meclis ve senatonun toplam üye sayısının 3’te 2’si cumhurbaşkanının itirazına karşı çıkarsa cumhurbaşkanı bir ay içerisinde maddeyi imzalayacak. Yeni anayasaya nazaran, kanunları kabul etme yetkisi yalnızca parlamentonun alt kanadı mecliste olacak.
Kabul edilen yeni kanuna göre meclise Yüksek Kontrol Odası tarafınca yılda 2 sefer devlet bütçesinin uygulanmasıyla ilgili rapor sunulacak.
ANAYASA MAHKEMELERİ 11 YARGIÇTAN OLUŞACAK
Değişikliklere göre, Anayasa Kurulu, Anayasa Mahkemesi olarak değişecek. Anayasa mahkemesi 11 yargıçtan oluşacak ve 6 yıllık müddetle seçilecek. Cumhurbaşkanı, Mahkeme liderini senatonun onayı ile atayacak.
Ombudsmanla ilgili unsurun eklendiği yeni anayasaya nazaran, ombudsman büsbütün bağımsız olarak vatandaşların hak ve özgürlüklerini teşvik edecek. Ombudsman misyon müddeti boyunca ağır cürümler hariç tutuklanmayacak.
Anayasa kanunun kabul edilmesiyle terör kabahatleri ve başka ağır kabahatler için istisnai bir ceza olarak kanunla belirlenen idam cezası büsbütün kaldırıldı. Ayrıyeten, Kazakistan’ın kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in statüsüyle ilgili norm çıkarıldı.
Kazakistan’da Ocak’ta akaryakıt fiyatları artırımlarının protesto edilmesiyle çıkan olayların akabinde ülke idaresi geniş çaplı ıslahatlara gitme sonucu almıştı.