İsveç de bir zamanlar nükleer enerjiden tamamen vazgeçmek istiyordu. Ancak Almanya'ya benzer şekilde, ülke daha sonra “aşamalı çıkıştan çıkış” sürecini tamamladı ve buna sadık kaldı. Burjuva-muhafazakar azınlık hükümeti artık nükleer enerjiyi genişletmek ve bu süreçte önceki kırmızı-yeşil hükümet tarafından 2018'de getirilen yasağı kaldırmak bile istiyor: İsveç'te uranyum madenciliği yasağı.
Devamını oku sonra Reklamcılık
Devamını oku sonra Reklamcılık
Çevre Bakanı Romina Pourmokhtari Cuma günü Stockholm'de yaptığı açıklamada, “Avrupa'nın bilinen uranyum kaynaklarının dörtte birinden fazlası İsveç'tedir” dedi. Bu yerli kaynakları çıkarmak ve bunları enerji üretmek için kullanmak son derece mantıklı: “İklim değişikliğiyle ve fosil yakıtlara bağımlılığa karşı mücadeledeki çalışmalarımız için uranyum çıkarma yeteneği kesinlikle gereklidir.”
Bahardan bu yana bakanlığı madencilik yasağının kaldırılmasına yönelik koşulları inceliyordu. Şimdi hükümet, sonuçları ülkede uranyum madenlerine yeniden izin verilmesi için parlamento sürecini başlatmak amacıyla kullanmak istiyor.
İsveç'te nüfus nükleer reaktörlerden yana
İsveçlilerin çoğunluğu nükleer enerjiyi destekliyor. Bunun temel nedeni, geleneksel olarak son derece düşük olan elektrik fiyatlarının, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasından bu yana önemli ölçüde daha pahalı hale gelmesidir. Politikacılar da nükleer enerjinin yaygınlaşmasıyla fiyatların yeniden düşeceğinin sözünü veriyor. İsveç'teki güçlü sendikalar da nükleer teknolojinin açık destekçileridir.
Devamını oku sonra Reklamcılık
Devamını oku sonra Reklamcılık
Nükleer enerji, İsveç'te uzun yıllar boyunca son derece tartışmalı bir konuydu; lehinde ve aleyhinde pek çok çığır açıcı karar vardı: Ülke, 1980'de yapılan bir referandumda dünyada nükleer enerjiyi aşamalı olarak kaldırmaya karar veren ilk ülke oldu. ABD'nin Harrisburg kentindeki reaktör kazası. Bu noktada ilk İsveç reaktörü, Stokholm'ün neredeyse 150 kilometre kuzeyindeki Forsmark'ta faaliyete geçiyordu. Giriş tarihi ile çıkış kararı hemen hemen aynı andadır. Zirvedeyken ülkede on reaktör vardı.
Çernobil felaketinin ardından Stockholm'deki parlamento Riksdag, 2010 yılını İsveç nükleer çağının bitiş tarihi olarak belirledi. O zamanlar “Geri dönülemez” deniyordu. Ancak tarih 1990'ların başında değiştirildi ve 1997'de “aşamalı olarak çıkış” mükemmelleştirildi.
Almanya, 2011'deki Fukushima felaketinin ardından ikinci kez tüm nükleer santralleri kapatma kararı alırken, İsveç'te böyle bir durum söz konusu olmadı. 2016 yılında iktidardaki partiler Sosyal Demokratlar ve Yeşiller, muhafazakar ılımlılar, liberaller, merkez ve Hıristiyan Demokratlardan oluşan muhalefetle, halen geçerliliğini koruyan sözde enerji anlaşması üzerinde anlaştı.
Modüler reaktörler de bir seçenektir
Bu anlaşma ile yeni nükleer santrallerin (nükleer enerji santralleri) inşasının geçici olarak yasaklanması tarih oldu; artık mevcut yerlerde eski sistemlerin yerine yeni nükleer reaktörlerin yerleştirilmesine izin verildi.
Devamını oku sonra Reklamcılık
Devamını oku sonra Reklamcılık
Burjuva muhafazakar partiler ve onlara hoşgörü gösteren sağcı İsveç Demokratlarından oluşan günümüzün azınlık hükümeti, yeni nükleer santral inşa etmek isteyen yatırımcıları kitlesel olarak işe alıyor. Ancak henüz kimse bulunamadı. Modüler reaktörler (SMR) olarak adlandırılan, yani daha küçük enerji santrallerine odaklanmanın nedeni budur. Devlet enerji şirketi Vattenfall zaten bir fizibilite çalışması başlattı.
İsveç Çevre Bakanı Romina Pourmokhtari, “İsveç madencilik endüstrisi dünyanın en çevre dostu ve en güvenli endüstrilerinden biridir” diyor.
Kaynak: IMAGO/TT
Stockholm'deki koalisyon ortakları açısından, Kuzey Krallığı'nın gelecekte hangi biçimde olursa olsun nükleer enerjiye güvenmeye devam etmesi gerektiğine dair hiçbir şüphe yok. Örneğin Çevre Bakanı Pourmokhtari, uranyum madenciliğinin çevreyi kirletebileceği yönündeki itirazı kabul etmiyor. Liberal politikacı, “İsveç madencilik endüstrisi dünyanın en çevre dostu ve en güvenli endüstrilerinden biridir” diye vurguluyor.
Hedef: Üçüncü ülkelere daha az bağımlılık
Hıristiyan Demokratlardan meslektaşı Enerji Bakanı Ebba Busch da bu duyguyu yineliyor: yasağın kaldırılması, etik standartları şüpheli olan üçüncü ülkelere bağımlılığı azaltmak için çok önemli.
İktidardaki en büyük parti olan muhafazakar Moderaterna'nın sanayi politikası sözcüsü Mats Green'e göre İsveç, uranyum üretimini yeniden başlatarak AB'nin Rusya ve Çin'e olan bağımlılığını tamamen azaltabilir. Hükümet rakamlarına göre İsveç'te yılda 1.000 ila 1.500 ton arasında uranyum tüketiliyor. Şu ana kadar dünya pazarından satın alındılar. Ticari uranyum madenciliği açısından en önemli ülkeler Kazakistan, Kanada ve Avustralya'dır.
Devamını oku sonra Reklamcılık
Devamını oku sonra Reklamcılık
İsveç'teki uranyum yatakları esas olarak şap şeylleri olarak adlandırılan kayalarda bulunur. Jämtland'daki Oviken'de buna çok sık rastlanıyor. Uranyum konsantrasyonu düşük olmasına rağmen uzmanlar, diğer bileşenler nedeniyle bu yataktan yararlanmanın faydalı olabileceğini söylüyor.
Buna göre bir madencilik şirketi, bu yılın Ağustos ayında Oviken'de geçiş metali vanadyum madenciliği yapmak üzere başvuruda bulundu. Şirket aynı zamanda madencilik yasağının kaldırılması halinde şap şistinden uranyum çıkarmak istediğini de belirtti. Bu konuda özellikle patlayıcı olan ise Pourmokhtari'nin hükümetin belediyelerin yerel düzeyde uranyum madenciliğini durdurma haklarını yavaşlatmak istediğinin sinyalini vermesiydi. Sveriges Radio'ya bunun, uranyumun yalnızca yan ürün olarak üretildiği küçük madenler için geçerli olmak zorunda olmadığını söyledi.
Federal Cumhuriyetin aksine İsveç, nihai depolama konusunda da daha ileride: Nükleer atıklar, Forsmark nükleer enerji santralinden çok da uzakta olmayan, neredeyse iki milyar yıllık granit kayalarda depolanacak. İnşaatta herhangi bir gecikme olmazsa tesis 2037 yılında faaliyete geçecek. Radyant kalıntılar daha sonra 500 metre derinliğindeki tünellerde bakır kaplı kapsüllerde depolanacak.
Devamını oku sonra Reklamcılık
Devamını oku sonra Reklamcılık
Çevre Bakanı Romina Pourmokhtari Cuma günü Stockholm'de yaptığı açıklamada, “Avrupa'nın bilinen uranyum kaynaklarının dörtte birinden fazlası İsveç'tedir” dedi. Bu yerli kaynakları çıkarmak ve bunları enerji üretmek için kullanmak son derece mantıklı: “İklim değişikliğiyle ve fosil yakıtlara bağımlılığa karşı mücadeledeki çalışmalarımız için uranyum çıkarma yeteneği kesinlikle gereklidir.”
Bahardan bu yana bakanlığı madencilik yasağının kaldırılmasına yönelik koşulları inceliyordu. Şimdi hükümet, sonuçları ülkede uranyum madenlerine yeniden izin verilmesi için parlamento sürecini başlatmak amacıyla kullanmak istiyor.
İsveç'te nüfus nükleer reaktörlerden yana
İsveçlilerin çoğunluğu nükleer enerjiyi destekliyor. Bunun temel nedeni, geleneksel olarak son derece düşük olan elektrik fiyatlarının, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasından bu yana önemli ölçüde daha pahalı hale gelmesidir. Politikacılar da nükleer enerjinin yaygınlaşmasıyla fiyatların yeniden düşeceğinin sözünü veriyor. İsveç'teki güçlü sendikalar da nükleer teknolojinin açık destekçileridir.
Devamını oku sonra Reklamcılık
Devamını oku sonra Reklamcılık
Nükleer enerji, İsveç'te uzun yıllar boyunca son derece tartışmalı bir konuydu; lehinde ve aleyhinde pek çok çığır açıcı karar vardı: Ülke, 1980'de yapılan bir referandumda dünyada nükleer enerjiyi aşamalı olarak kaldırmaya karar veren ilk ülke oldu. ABD'nin Harrisburg kentindeki reaktör kazası. Bu noktada ilk İsveç reaktörü, Stokholm'ün neredeyse 150 kilometre kuzeyindeki Forsmark'ta faaliyete geçiyordu. Giriş tarihi ile çıkış kararı hemen hemen aynı andadır. Zirvedeyken ülkede on reaktör vardı.
Çernobil felaketinin ardından Stockholm'deki parlamento Riksdag, 2010 yılını İsveç nükleer çağının bitiş tarihi olarak belirledi. O zamanlar “Geri dönülemez” deniyordu. Ancak tarih 1990'ların başında değiştirildi ve 1997'de “aşamalı olarak çıkış” mükemmelleştirildi.
Almanya, 2011'deki Fukushima felaketinin ardından ikinci kez tüm nükleer santralleri kapatma kararı alırken, İsveç'te böyle bir durum söz konusu olmadı. 2016 yılında iktidardaki partiler Sosyal Demokratlar ve Yeşiller, muhafazakar ılımlılar, liberaller, merkez ve Hıristiyan Demokratlardan oluşan muhalefetle, halen geçerliliğini koruyan sözde enerji anlaşması üzerinde anlaştı.
Modüler reaktörler de bir seçenektir
Bu anlaşma ile yeni nükleer santrallerin (nükleer enerji santralleri) inşasının geçici olarak yasaklanması tarih oldu; artık mevcut yerlerde eski sistemlerin yerine yeni nükleer reaktörlerin yerleştirilmesine izin verildi.
Devamını oku sonra Reklamcılık
Devamını oku sonra Reklamcılık
Burjuva muhafazakar partiler ve onlara hoşgörü gösteren sağcı İsveç Demokratlarından oluşan günümüzün azınlık hükümeti, yeni nükleer santral inşa etmek isteyen yatırımcıları kitlesel olarak işe alıyor. Ancak henüz kimse bulunamadı. Modüler reaktörler (SMR) olarak adlandırılan, yani daha küçük enerji santrallerine odaklanmanın nedeni budur. Devlet enerji şirketi Vattenfall zaten bir fizibilite çalışması başlattı.
İsveç Çevre Bakanı Romina Pourmokhtari, “İsveç madencilik endüstrisi dünyanın en çevre dostu ve en güvenli endüstrilerinden biridir” diyor.
Kaynak: IMAGO/TT
Stockholm'deki koalisyon ortakları açısından, Kuzey Krallığı'nın gelecekte hangi biçimde olursa olsun nükleer enerjiye güvenmeye devam etmesi gerektiğine dair hiçbir şüphe yok. Örneğin Çevre Bakanı Pourmokhtari, uranyum madenciliğinin çevreyi kirletebileceği yönündeki itirazı kabul etmiyor. Liberal politikacı, “İsveç madencilik endüstrisi dünyanın en çevre dostu ve en güvenli endüstrilerinden biridir” diye vurguluyor.
Hedef: Üçüncü ülkelere daha az bağımlılık
Hıristiyan Demokratlardan meslektaşı Enerji Bakanı Ebba Busch da bu duyguyu yineliyor: yasağın kaldırılması, etik standartları şüpheli olan üçüncü ülkelere bağımlılığı azaltmak için çok önemli.
İktidardaki en büyük parti olan muhafazakar Moderaterna'nın sanayi politikası sözcüsü Mats Green'e göre İsveç, uranyum üretimini yeniden başlatarak AB'nin Rusya ve Çin'e olan bağımlılığını tamamen azaltabilir. Hükümet rakamlarına göre İsveç'te yılda 1.000 ila 1.500 ton arasında uranyum tüketiliyor. Şu ana kadar dünya pazarından satın alındılar. Ticari uranyum madenciliği açısından en önemli ülkeler Kazakistan, Kanada ve Avustralya'dır.
Devamını oku sonra Reklamcılık
Devamını oku sonra Reklamcılık
İsveç'teki uranyum yatakları esas olarak şap şeylleri olarak adlandırılan kayalarda bulunur. Jämtland'daki Oviken'de buna çok sık rastlanıyor. Uranyum konsantrasyonu düşük olmasına rağmen uzmanlar, diğer bileşenler nedeniyle bu yataktan yararlanmanın faydalı olabileceğini söylüyor.
Buna göre bir madencilik şirketi, bu yılın Ağustos ayında Oviken'de geçiş metali vanadyum madenciliği yapmak üzere başvuruda bulundu. Şirket aynı zamanda madencilik yasağının kaldırılması halinde şap şistinden uranyum çıkarmak istediğini de belirtti. Bu konuda özellikle patlayıcı olan ise Pourmokhtari'nin hükümetin belediyelerin yerel düzeyde uranyum madenciliğini durdurma haklarını yavaşlatmak istediğinin sinyalini vermesiydi. Sveriges Radio'ya bunun, uranyumun yalnızca yan ürün olarak üretildiği küçük madenler için geçerli olmak zorunda olmadığını söyledi.
Federal Cumhuriyetin aksine İsveç, nihai depolama konusunda da daha ileride: Nükleer atıklar, Forsmark nükleer enerji santralinden çok da uzakta olmayan, neredeyse iki milyar yıllık granit kayalarda depolanacak. İnşaatta herhangi bir gecikme olmazsa tesis 2037 yılında faaliyete geçecek. Radyant kalıntılar daha sonra 500 metre derinliğindeki tünellerde bakır kaplı kapsüllerde depolanacak.