Pasadena. Grönland buz tabakası son yıllarda önceden düşünülenden yaklaşık yüzde 20 daha fazla kütle kaybetti. Bu, genellikle denize akan buzulların uçlarındaki uydu verilerinin değerlendirilmesiyle gösterilmektedir. Burada, dünyanın en büyük ikinci buz kütlesi 1985'ten bu yana yaklaşık 5.100 kilometre kare küçüldü; bu, Saarland'ın iki katı kadar bir alan.
Ekip, “Nature” dergisinde incelenen buzulların uçlarında 1.000 gigatondan fazla (yani 1.000 milyar tondan fazla) buzun kaybolduğunu hesaplıyor. Bunlar henüz Grönland'ın buz kaybı bilançosunda yer almadı. Bu daha önce tahmin edilenden yaklaşık yüzde 20 daha büyük.
:format(webp)/cloudfront-eu-central-1.images.arcpublishing.com/madsack/BU6MDI666VA7FILAV5K4G62GVE.png)
İklim pusulası
İklim değişikliği ile ilgili haber ve gelişmeler. Her Cuma bu bültende.
Gulf Stream sistemi üzerindeki olası etki
Buzulun uçlarındaki buzun yaklaşık yüzde 90'ı zaten denizde olduğundan, ek kayıp deniz seviyesinin yükselmesine pek katkıda bulunmuyor. Bununla birlikte, Pasadena'daki Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nden Chad Greene liderliğindeki grup, artan tatlı su girişinin Kuzey Atlantik Akıntısı'nın (AMOC) ve dolayısıyla Körfez Akıntısı sisteminin istikrarını potansiyel olarak etkileyebileceğini yazıyor.
Ekip, buzun buzdağları şeklinde kırıldığı okyanustaki buzağılama cephelerindeki değişikliklere dayanarak Grönland buz tabakasının evrimini inceledi. Araştırmacılar, yaklaşık 240.000 uydu görüntüsünden, 1985'in ortasından 2022'nin başına kadar her ay için bu buzul uçlarının konumlarını oluşturdular. Bu neredeyse 37 yılda, oradaki buzullar 5.091 kilometrekarelik bir alanı kaybetti – bu da şuna karşılık geliyor: 1.034 gigaton buz.
Güçlü mevsimsel dalgalanmalar
Analiz, yıllık kaybın 1990'ların sonuna kadar oldukça sabit olduğunu ve milenyumun başlangıcından bu yana önemli ölçüde arttığını gösteriyor. 2000 yılından bu yana yıllık ortalama 218 kilometrekarelik alan, 42 milyar tona karşılık geliyor. Denize akan tüm Grönland buzulları, özellikle de Zachariæ Isstrøm, Jakobshavn Isbræ ve Humboldt Buzulu etkilenmektedir.
Aylık veriler, özellikle bu buzulların da güçlü mevsimsel dalgalanmalar sergilediğini gösteriyor. Ekip, mevsimlere göre büyük ölçüde değişen buz akışlarının aynı zamanda iklim değişikliğinin sonuçlarına karşı özellikle savunmasız olduğu sonucuna varıyor.
Az miktarda tatlı su zaten bir “devrilme noktası” mı?
Buzulların uçlarındaki erimiş buzların çoğu okyanusta bulunduğundan, bunların geri çekilmesi deniz seviyelerinde önemli bir rol oynamaz. Ancak denize daha önce düşünülenden daha fazla tatlı su akıyor. Bilim adamları, “Küçük bir miktar tatlı suyun bile AMOC'nin çöküşünü tetikleyebilecek ve küresel hava düzenini, ekosistemleri ve küresel gıda güvenliğini bozabilecek bir 'devrilme noktası' görevi görebileceğine dair endişeler var” diye yazıyor.
Gulf Stream'i de içeren AMOC devrilme hareketi, kabaca basitleştirilmiş şekilde, Atlantik yüzeyine yakın kuzeye doğru sıcak akıntılardan oluşur. Kutupların yakınında su derinlerde soğuk bir akıntı olarak batar ve tekrar güneye akar. Bu dolaşım, deniz suyunun tuzluluğuna ve sıcaklığına bağlı olan yoğunluk farklılıklarına dayanmaktadır. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) 2019 yılında hazırladığı Okyanuslar ve Buz 2019 özel raporunda şu ifadelere yer verildi: Körfez Akıntısı sisteminin bu yüzyılda zayıflaması çok muhtemel, ancak şimdiden çökmesi pek muhtemel değil.
İklim buz kaybını nasıl etkiler?
Potsdam İklim Etki Araştırmaları Enstitüsü'nden (PIK) Johannes Feldmann, çalışmanın sonuçlarının, Grönland buz tabakasının kütle dengesine ilişkin önceki tahminleri, daha önce dikkate alınmayan önemli bir bileşenle genişlettiğini söylüyor. Bremerhaven'daki Alfred Wegener Enstitüsü'nden (AWI) Ingo Sasgen de verilerin “iklim değişikliğinin Grönland'daki buz kaybını nasıl etkilediğini anlamak açısından yeni ve değerli” olduğunu vurguluyor.
:format(webp)/cloudfront-eu-central-1.images.arcpublishing.com/madsack/6T6N2LUOSPLEQPVNPLUZZ3ZWIQ.jpg)
Daha yüksek setler yeterli olmayacak; ne daha iyi korur?
İklim değişikliği zamanlarında kendimizi sellerden nasıl daha iyi koruyabiliriz? Araştırmacılar, setlerin tek başına yükseltilmesinin yeterli olmadığını ve doğal çözümler için bastırdıklarını söylüyor. Peki bu nasıl çalışıyor? İskoçya öncülük ediyor.
İlave tatlı su girişinin Gulf Stream sistemi üzerindeki olası etkileriyle ilgili olarak PIK uzmanı Feldmann şunları söylüyor: Grönland'ın eriyen suyunun toplam miktarıyla karşılaştırıldığında bu miktar yüzde ondan azını temsil ediyor. Feldmann, “Bununla birlikte, bu tatlı su girişinin yerel okyanus akıntıları üzerinde etkisi var ve aynı zamanda iklim sistemimizde önemli bir devrilme unsurunu temsil eden küresel Atlantik devrilme dolaşımının gözlemlenen zayıflamasına da katkıda bulunuyor” diyor. “Eğer bu dolaşım durursa, bunun iklim sistemi ve biz insanlar için geniş kapsamlı sonuçları olur.”
Grönland buz tabakasındaki kütle kaybının büyük bir kısmı buzulların incelmesinden kaynaklanmaktadır; yani şu anda hesaplanan alan bazında geri çekilmeden değil. Geçtiğimiz baharda bir araştırma ekibi, “Earth System Science Data” dergisinde 1992'den 2020'ye kadar olan dönem için buz kaybını hesapladı. Buna göre, her yıl ortalama 169 gigaton buz kaybedildi; ilgili kütle, yıldan yıla büyük ölçüde dalgalanıyor, ancak genel olarak çalışma dönemi boyunca önemli ölçüde artıyor.
Haberler
Ekip, “Nature” dergisinde incelenen buzulların uçlarında 1.000 gigatondan fazla (yani 1.000 milyar tondan fazla) buzun kaybolduğunu hesaplıyor. Bunlar henüz Grönland'ın buz kaybı bilançosunda yer almadı. Bu daha önce tahmin edilenden yaklaşık yüzde 20 daha büyük.
İklim pusulası
İklim değişikliği ile ilgili haber ve gelişmeler. Her Cuma bu bültende.
Gulf Stream sistemi üzerindeki olası etki
Buzulun uçlarındaki buzun yaklaşık yüzde 90'ı zaten denizde olduğundan, ek kayıp deniz seviyesinin yükselmesine pek katkıda bulunmuyor. Bununla birlikte, Pasadena'daki Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nden Chad Greene liderliğindeki grup, artan tatlı su girişinin Kuzey Atlantik Akıntısı'nın (AMOC) ve dolayısıyla Körfez Akıntısı sisteminin istikrarını potansiyel olarak etkileyebileceğini yazıyor.
Ekip, buzun buzdağları şeklinde kırıldığı okyanustaki buzağılama cephelerindeki değişikliklere dayanarak Grönland buz tabakasının evrimini inceledi. Araştırmacılar, yaklaşık 240.000 uydu görüntüsünden, 1985'in ortasından 2022'nin başına kadar her ay için bu buzul uçlarının konumlarını oluşturdular. Bu neredeyse 37 yılda, oradaki buzullar 5.091 kilometrekarelik bir alanı kaybetti – bu da şuna karşılık geliyor: 1.034 gigaton buz.
Güçlü mevsimsel dalgalanmalar
Analiz, yıllık kaybın 1990'ların sonuna kadar oldukça sabit olduğunu ve milenyumun başlangıcından bu yana önemli ölçüde arttığını gösteriyor. 2000 yılından bu yana yıllık ortalama 218 kilometrekarelik alan, 42 milyar tona karşılık geliyor. Denize akan tüm Grönland buzulları, özellikle de Zachariæ Isstrøm, Jakobshavn Isbræ ve Humboldt Buzulu etkilenmektedir.
Aylık veriler, özellikle bu buzulların da güçlü mevsimsel dalgalanmalar sergilediğini gösteriyor. Ekip, mevsimlere göre büyük ölçüde değişen buz akışlarının aynı zamanda iklim değişikliğinin sonuçlarına karşı özellikle savunmasız olduğu sonucuna varıyor.
Az miktarda tatlı su zaten bir “devrilme noktası” mı?
Buzulların uçlarındaki erimiş buzların çoğu okyanusta bulunduğundan, bunların geri çekilmesi deniz seviyelerinde önemli bir rol oynamaz. Ancak denize daha önce düşünülenden daha fazla tatlı su akıyor. Bilim adamları, “Küçük bir miktar tatlı suyun bile AMOC'nin çöküşünü tetikleyebilecek ve küresel hava düzenini, ekosistemleri ve küresel gıda güvenliğini bozabilecek bir 'devrilme noktası' görevi görebileceğine dair endişeler var” diye yazıyor.
Gulf Stream'i de içeren AMOC devrilme hareketi, kabaca basitleştirilmiş şekilde, Atlantik yüzeyine yakın kuzeye doğru sıcak akıntılardan oluşur. Kutupların yakınında su derinlerde soğuk bir akıntı olarak batar ve tekrar güneye akar. Bu dolaşım, deniz suyunun tuzluluğuna ve sıcaklığına bağlı olan yoğunluk farklılıklarına dayanmaktadır. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) 2019 yılında hazırladığı Okyanuslar ve Buz 2019 özel raporunda şu ifadelere yer verildi: Körfez Akıntısı sisteminin bu yüzyılda zayıflaması çok muhtemel, ancak şimdiden çökmesi pek muhtemel değil.
İklim buz kaybını nasıl etkiler?
Potsdam İklim Etki Araştırmaları Enstitüsü'nden (PIK) Johannes Feldmann, çalışmanın sonuçlarının, Grönland buz tabakasının kütle dengesine ilişkin önceki tahminleri, daha önce dikkate alınmayan önemli bir bileşenle genişlettiğini söylüyor. Bremerhaven'daki Alfred Wegener Enstitüsü'nden (AWI) Ingo Sasgen de verilerin “iklim değişikliğinin Grönland'daki buz kaybını nasıl etkilediğini anlamak açısından yeni ve değerli” olduğunu vurguluyor.
Daha yüksek setler yeterli olmayacak; ne daha iyi korur?
İklim değişikliği zamanlarında kendimizi sellerden nasıl daha iyi koruyabiliriz? Araştırmacılar, setlerin tek başına yükseltilmesinin yeterli olmadığını ve doğal çözümler için bastırdıklarını söylüyor. Peki bu nasıl çalışıyor? İskoçya öncülük ediyor.
İlave tatlı su girişinin Gulf Stream sistemi üzerindeki olası etkileriyle ilgili olarak PIK uzmanı Feldmann şunları söylüyor: Grönland'ın eriyen suyunun toplam miktarıyla karşılaştırıldığında bu miktar yüzde ondan azını temsil ediyor. Feldmann, “Bununla birlikte, bu tatlı su girişinin yerel okyanus akıntıları üzerinde etkisi var ve aynı zamanda iklim sistemimizde önemli bir devrilme unsurunu temsil eden küresel Atlantik devrilme dolaşımının gözlemlenen zayıflamasına da katkıda bulunuyor” diyor. “Eğer bu dolaşım durursa, bunun iklim sistemi ve biz insanlar için geniş kapsamlı sonuçları olur.”
Grönland buz tabakasındaki kütle kaybının büyük bir kısmı buzulların incelmesinden kaynaklanmaktadır; yani şu anda hesaplanan alan bazında geri çekilmeden değil. Geçtiğimiz baharda bir araştırma ekibi, “Earth System Science Data” dergisinde 1992'den 2020'ye kadar olan dönem için buz kaybını hesapladı. Buna göre, her yıl ortalama 169 gigaton buz kaybedildi; ilgili kütle, yıldan yıla büyük ölçüde dalgalanıyor, ancak genel olarak çalışma dönemi boyunca önemli ölçüde artıyor.
Haberler