200 milyon yıldan fazla bir süre önce kim neyi ve kimi yiyordu? Fosilleşmiş dışkı, kusmuk ve bağırsak içeriğini kullanan uzmanlar, dinozorların erken gelişimini yeniden inşa etti. Nature dergisinde İsveç, Norveç, Polonya ve Macaristan'dan paleontologlar bu tür 500'den fazla fosilin incelendiğini yazıyor.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Fosilleşmiş dışkılarda sindirilmemiş yiyecek, bitki ve av parçaları kalıntıları tespit edildi. İsveç'teki Uppsala Üniversitesi'nden Martin Qvarnström, analizin gerçek bir dedektiflik çalışması olduğunu söyledi. “Hayvanların ne yediğini ve çevreleriyle nasıl etkileşime girdiklerini inceleyebilmek, dinozorların başarılı olmasını neyin sağladığını anlamamıza yardımcı oluyor.”
Kalıntılarda böcekler ve kömür
Araştırmacılar, sindirim kalıntılarına ek olarak kemik buluntularını, ayak izlerini, ısırık izlerini, bitki fosillerini ve iklim verilerini kullanarak dönemin hayvan toplulukları hakkında fikir sahibi oldular. Başyazar Grzegorz Niedzwiedzki şöyle açıklıyor: “Araştırma materyali 25 yıl boyunca toplandı; Bunları tutarlı bir resim halinde bir araya getirmek uzun yıllarımızı aldı.”
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Araştırma ekibi, fosillerin içinde gizli olan iç kısımları ortaya çıkarmak için en son görüntüleme tekniklerini kullandı. Balıkların, böceklerin, daha büyük hayvanların ve bitkilerin kalıntılarını keşfettiler. İlk dinozorların beslenme tercihlerine dayanarak o dönemdeki yaşam hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalıştılar.
Ayrıca şaşırtıcı şeyler keşfettiler. İlk büyük otçul dinozorların (uzun boyunlu sauropodların) dışkısında yalnızca büyük miktarda ağaç eğrelti otları değil, aynı zamanda odun kömürü de vardı. Araştırmacılar, eğrelti otlarının otçullar için zehirli olabileceğinden, karbonun mide içeriğini zehirden arındırmak için yutulduğundan şüpheleniyorlar.
Başlangıçta hâlâ azınlıktayız
Sonuçta dinozorların gelişimini beş aşamaya ayırdılar. 231 ila 228 milyon yıl önceki ilk aşamada, silesauridler gibi dinozorların yakın ataları yaşadı. Küçük ila orta büyüklükte, otçul veya omnivor olma eğilimindeydiler ve diğer sürüngenlerle karşılaştırıldığında çok azınlıktaydılar.
Fosilleşmiş dışkılar araştırmacıların dinozorların yaşam tarzını anlamalarına yardımcı oluyor.
Kaynak: Grzegorz Niedzwiedzki/dpa
Araştırmaya göre, ikinci aşamada, yani 220 ila 210 milyon yıl önce, theropodlar ve dolayısıyla kuşların atası olan ilk küçük et yiyen dinozorlar ortaya çıktı. Üçüncü aşamada, 210 ila 205 milyon yıl önce, ilk büyük theropodlar ve otçul veya omnivor kuş-pelvik dinozorlar ortaya çıktı.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Bu noktaya kadar dinozorlar ve onların ataları bu kadar baskın değildi. Ancak araştırmaya göre, 204 ila 202 milyon yıl önceki dördüncü aşamayla birlikte hayvanların çoğunluğunu oluşturmaya başladılar. Küçük dört ayaklı kertenkele-pelvik dinozorlar ortaya çıktı ve bunlar daha sonra dünyadaki en büyük kara hayvanlarının ortaya çıkmasına neden oldu.
Araştırmacılara göre beşinci evre, 201 milyon yıl önce, Jura sınırında başlıyor: O dönemde, her boyutta ve türde çeşitli dinozorlar ekosistemlere hakim oldu.
Tetikleyici olarak çevredeki değişiklikler
Aşamalar, incelenen bulguların çoğunun geldiği günümüz Polonya'sına atıfta bulunuyor, ancak bilim adamları dünyanın diğer bölgelerinde de benzer dizilerden şüpheleniyorlar. Hayvanlar dünyasındaki değişiklikleri iklim değişiklikleri gibi çevredeki değişimlere bağlıyorlar.
Triyas döneminin sonunda, muhtemelen yoğun volkanik aktivite nedeniyle Dünya tarihindeki beş büyük kitlesel yok oluştan biri meydana geldi. Sonuç olarak, havadaki karbondioksit içeriği ve okyanuslardaki asitlenme keskin bir şekilde arttı. Araştırmacılar, dinozorların yeni çevre koşullarıyla besin rakiplerine göre daha iyi başa çıktıklarından ve değişen bitki yaşamı sayesinde yeni besin kaynağından daha iyi yararlanabildiklerinden şüpheleniyorlar.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
ABD'nin Syracuse kentindeki Le Moyne Koleji'nden Lawrence Tanner, yine Nature dergisinde yayınlanan bir yorumda, bulguların nispeten küçük bir alandaki buluntulara dayandığına dikkat çekiyor. Bu çalışmadaki teknikleri başka yerlerde de uygulayarak dinozorların yükselişine dair daha farklı bir tablo elde etmeyi umuyor.
Haberler
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Fosilleşmiş dışkılarda sindirilmemiş yiyecek, bitki ve av parçaları kalıntıları tespit edildi. İsveç'teki Uppsala Üniversitesi'nden Martin Qvarnström, analizin gerçek bir dedektiflik çalışması olduğunu söyledi. “Hayvanların ne yediğini ve çevreleriyle nasıl etkileşime girdiklerini inceleyebilmek, dinozorların başarılı olmasını neyin sağladığını anlamamıza yardımcı oluyor.”
Kalıntılarda böcekler ve kömür
Araştırmacılar, sindirim kalıntılarına ek olarak kemik buluntularını, ayak izlerini, ısırık izlerini, bitki fosillerini ve iklim verilerini kullanarak dönemin hayvan toplulukları hakkında fikir sahibi oldular. Başyazar Grzegorz Niedzwiedzki şöyle açıklıyor: “Araştırma materyali 25 yıl boyunca toplandı; Bunları tutarlı bir resim halinde bir araya getirmek uzun yıllarımızı aldı.”
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Araştırma ekibi, fosillerin içinde gizli olan iç kısımları ortaya çıkarmak için en son görüntüleme tekniklerini kullandı. Balıkların, böceklerin, daha büyük hayvanların ve bitkilerin kalıntılarını keşfettiler. İlk dinozorların beslenme tercihlerine dayanarak o dönemdeki yaşam hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalıştılar.
Ayrıca şaşırtıcı şeyler keşfettiler. İlk büyük otçul dinozorların (uzun boyunlu sauropodların) dışkısında yalnızca büyük miktarda ağaç eğrelti otları değil, aynı zamanda odun kömürü de vardı. Araştırmacılar, eğrelti otlarının otçullar için zehirli olabileceğinden, karbonun mide içeriğini zehirden arındırmak için yutulduğundan şüpheleniyorlar.
Başlangıçta hâlâ azınlıktayız
Sonuçta dinozorların gelişimini beş aşamaya ayırdılar. 231 ila 228 milyon yıl önceki ilk aşamada, silesauridler gibi dinozorların yakın ataları yaşadı. Küçük ila orta büyüklükte, otçul veya omnivor olma eğilimindeydiler ve diğer sürüngenlerle karşılaştırıldığında çok azınlıktaydılar.
Fosilleşmiş dışkılar araştırmacıların dinozorların yaşam tarzını anlamalarına yardımcı oluyor.
Kaynak: Grzegorz Niedzwiedzki/dpa
Araştırmaya göre, ikinci aşamada, yani 220 ila 210 milyon yıl önce, theropodlar ve dolayısıyla kuşların atası olan ilk küçük et yiyen dinozorlar ortaya çıktı. Üçüncü aşamada, 210 ila 205 milyon yıl önce, ilk büyük theropodlar ve otçul veya omnivor kuş-pelvik dinozorlar ortaya çıktı.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Bu noktaya kadar dinozorlar ve onların ataları bu kadar baskın değildi. Ancak araştırmaya göre, 204 ila 202 milyon yıl önceki dördüncü aşamayla birlikte hayvanların çoğunluğunu oluşturmaya başladılar. Küçük dört ayaklı kertenkele-pelvik dinozorlar ortaya çıktı ve bunlar daha sonra dünyadaki en büyük kara hayvanlarının ortaya çıkmasına neden oldu.
Araştırmacılara göre beşinci evre, 201 milyon yıl önce, Jura sınırında başlıyor: O dönemde, her boyutta ve türde çeşitli dinozorlar ekosistemlere hakim oldu.
Tetikleyici olarak çevredeki değişiklikler
Aşamalar, incelenen bulguların çoğunun geldiği günümüz Polonya'sına atıfta bulunuyor, ancak bilim adamları dünyanın diğer bölgelerinde de benzer dizilerden şüpheleniyorlar. Hayvanlar dünyasındaki değişiklikleri iklim değişiklikleri gibi çevredeki değişimlere bağlıyorlar.
Triyas döneminin sonunda, muhtemelen yoğun volkanik aktivite nedeniyle Dünya tarihindeki beş büyük kitlesel yok oluştan biri meydana geldi. Sonuç olarak, havadaki karbondioksit içeriği ve okyanuslardaki asitlenme keskin bir şekilde arttı. Araştırmacılar, dinozorların yeni çevre koşullarıyla besin rakiplerine göre daha iyi başa çıktıklarından ve değişen bitki yaşamı sayesinde yeni besin kaynağından daha iyi yararlanabildiklerinden şüpheleniyorlar.
Daha sonra okuyun Reklamcılık
Daha sonra okuyun Reklamcılık
ABD'nin Syracuse kentindeki Le Moyne Koleji'nden Lawrence Tanner, yine Nature dergisinde yayınlanan bir yorumda, bulguların nispeten küçük bir alandaki buluntulara dayandığına dikkat çekiyor. Bu çalışmadaki teknikleri başka yerlerde de uygulayarak dinozorların yükselişine dair daha farklı bir tablo elde etmeyi umuyor.
Haberler