celikci
New member
Emekli New York polis memuru John Mendola, sevgili köpeğine ölümcül kanser teşhisi konduğunda onu klonlatmaya karar verdi.
2006’da Long Island’da nazaranv başındayken, karakola sokakta bulunan küçük, kir ortasında bir sokak köpek getirildi.
“Tüyleri keçe üzere olmuştu, fırçayla bile açılamayacak biçimdeydi… ve dişleri de berbattı, bir daha de katiyen hayli sempatikti ve hayli minnettardı.”
Mendola o gün mesai bitiminde meslektaşlarına, bu beyaz ve kahverengi tüylü köpeği konutuna götüreceğini, bir barınağa gerek olmadığını söylemiş oldu.
52 yaşındaki memur bunun için, “yaşamımda yaptığım en yeterli şeydi” diyor.
Shih Apso tipi köpek, çocukları ve oyun oynamayı seviyordu. Mendola onun ismini Disney karakterlerinden aldığı ihamla Prenses koydu.
10 yıl daha sonra, 2016’da Prenses’e kanser teşhisi konunca Mendola çabucak ABD’de ticari biçimde köpek ve kedi klonlayan birinci ve tek şirket olan Teksas merkexli Viagen’i aradı.
Mendola süreci, izlediği bir Güney Kore belgeselinden bildiğini söylüyor. 2005’te dünyada birinci kere bir köpeği klonlayan ülke, artık bu alanda önder.
Viagen Prenses’ten 2017 yılında ölmedilk evvel doku örneği aldı. Bir yıl daha sonra bu genetik gereç kullanılarak vekil bir anne köpekten iki klon yavru doğdu. Yavrular, Prenses ile genetik olarak birebir birebirdi.
Mendola onları da Disney karakterlerinin akabinde, Prenses Ariel ve Prenses Yasemin olarak isimlendirdi.
“Lekeleri, saçı, her şey şimdi tıpkı, hatta halleri bile. Köpeklerin kimi vakit nasıl ayağa kalkıp tüm bedenini salladığını bilirsiniz. İkisi de birebir anda yapıyor, tıpkı Prenses’in yaptığı üzere.”
Evcil hayvanların klonlanması tartışmalı bir mevzu, lakin yüksek maliyetine karşın popülaritesi her geçen gün artıyor.
Viagen, “her yıl daha fazla evcil hayvanı” klonladıklarını ve 2015’te açıldığından bu yana “yüzlerce” klonlama yaptıklarını söylüyor.
Bir köpeği klonlamak için 50 bin dolar, bir kedi için 30 bin dolar ve bir at içinse 85 bin dolar fiyat alıyorlar. Bu maliyet çoğumuza fazla gelse de hayli sayıda ünlü son senelerda köpeklerini klonlattıklarını yahut yapmayı planladıklarını deklare etti.
Dünyaca ünlü müzikçi Barbra Streisand 2018’de evcil hayvanı Samantha’dan iki yavru klonlatmak için Viagen’i kullandığını açıklamıştı.
Farklı klonlama teknikleri var, fakat en hayli kullanılan usulde klonlamak istediğiniz hayvandan alınan bir hücre çekirdeği, genetik gereci çıkarılmış bir donör yumurtaya enjekte ediliyor.
Yumurtanın laboratuvar ortamında bir embriyoya dönüşmesi sağlanıyor. Embriyo sonrasındasında bir vekil annenin rahmine yerleştiriliyor.
Viagen’in işvereni Blake Russell, klonlamak istediğiniz hayvanın genetik gerecinin, klonlama süreci gerçekleşmedilk evvel neredeyse süresiz olarak saklanabileceğini söylüyor. Bu, gerecin hayli düşük ısılarda tutulması yahut kriyoprezervasyon yardımıyla gerçekleşiyor.
Şirketin üzerinde çalıştığı her köpek ve kedinin sıhhatine dikkat ettiğini, çalışmalarının tüm ABD kanunlarına uyduğunu belirtiyor.
Lakin hayvansever kuruluşların kesimle ilgili değerli tasaları var. Örneğin, birtakım bilimsel çalışmalar klonlanmış hayvanların hastalığa daha yatkın olduğunu öne sürüyor.
Bir öbür tenkit noktası da, sanayinin muvaffakiyet oranı yüksek olmaması. Zinde ve sağlıklı doğmayan epey sayıda klon bulunuyor. New York’taki Columbia Üniversitesi’nin hazırladığı 2018 tarihindeki bir rapor, ortalama muvaffakiyet oranının yalnızca yüzde 20 olduğunu gösteriyor.
Hayvan sıhhati uzmanı Penny Hawkins, bağış için yumurtaları alınan dişi hayvanlar ve taşıyıcı gebeler için sürecin acı verici ve üzücü olabileceğini söylüyor.
Ayrıyeten, klonlanmış bir hayvanın, davranış kelam konusu olduğunda, asla orjinal hayvanın tam bir kopyası olamayacağını söylüyor. “Bir hayvanda DNA’lardan epey daha fazlası var ve klonlanmış hayvanlar kaçınılmaz olarak farklı hayat tecrübelerine, bu da farklı kişiliklere sahip olmalarıyla sonuçlanacak.”
Geçen yıl bir Viagen yetkilisi de hayvanın kişiliğinin yüzde 25’inin yetiştirilme üslubu yahut beslenmesiyle oluştuğunu söylemişti.
Dr Hawkins şunları ekliyor: “Ailelerinin kesimi olması için yeni bir evcil hayvan arayan herkese, barınaklarda yuva arayan binlerce hayvandan birini sahiplenmelerini öneriyoruz”.
Ayrıyeten klonun terk edilmiş hayvan nüfusu krizini tetikleyeceği düşünülüyor.
Genetikçi Andrew Hessel, sorumlu bir biçimde yapıldığında evcil hayvan klonlamanın fazlaca az etik derde yol açtığını söylüyor.
“Birisi ‘evlat edinilebilecek tüm bu öbür hayvanlar varken niye kendi hayvanını klonlayasın?’ diyebilir. Tıpkı argümanı insan çocuklarla ilgili de sunabilirsiniz. Evlat edinilebilecek tüm bu çocuklar dururken niye kendi çocuğunuz var? Evcil hayvanlar da ailenin bir üyesi oluyor.”
Long Island’a dönersek Mendola, Prenses Ariel ve Prenses Yasemin’in sağlıklı ve keyifli olduğunu söylüyor.
Orjinal Prenses ömrünü kaybetmedilk evvel Bebe isimli öbür bir köpeği daha sahiplenen Mendola, ikizlerin onunla düzgün anlaştığını da ekliyor.
Ve Bebe bu yıl beklenmedik bir biçimde hayatını kaybettiğinde Mendola oldukçatan onun genetik gerecini gelecek bir klon için saklamıştı bile.
2006’da Long Island’da nazaranv başındayken, karakola sokakta bulunan küçük, kir ortasında bir sokak köpek getirildi.
“Tüyleri keçe üzere olmuştu, fırçayla bile açılamayacak biçimdeydi… ve dişleri de berbattı, bir daha de katiyen hayli sempatikti ve hayli minnettardı.”
Mendola o gün mesai bitiminde meslektaşlarına, bu beyaz ve kahverengi tüylü köpeği konutuna götüreceğini, bir barınağa gerek olmadığını söylemiş oldu.
52 yaşındaki memur bunun için, “yaşamımda yaptığım en yeterli şeydi” diyor.
Shih Apso tipi köpek, çocukları ve oyun oynamayı seviyordu. Mendola onun ismini Disney karakterlerinden aldığı ihamla Prenses koydu.
10 yıl daha sonra, 2016’da Prenses’e kanser teşhisi konunca Mendola çabucak ABD’de ticari biçimde köpek ve kedi klonlayan birinci ve tek şirket olan Teksas merkexli Viagen’i aradı.
Mendola süreci, izlediği bir Güney Kore belgeselinden bildiğini söylüyor. 2005’te dünyada birinci kere bir köpeği klonlayan ülke, artık bu alanda önder.
Viagen Prenses’ten 2017 yılında ölmedilk evvel doku örneği aldı. Bir yıl daha sonra bu genetik gereç kullanılarak vekil bir anne köpekten iki klon yavru doğdu. Yavrular, Prenses ile genetik olarak birebir birebirdi.
Mendola onları da Disney karakterlerinin akabinde, Prenses Ariel ve Prenses Yasemin olarak isimlendirdi.
“Lekeleri, saçı, her şey şimdi tıpkı, hatta halleri bile. Köpeklerin kimi vakit nasıl ayağa kalkıp tüm bedenini salladığını bilirsiniz. İkisi de birebir anda yapıyor, tıpkı Prenses’in yaptığı üzere.”
Evcil hayvanların klonlanması tartışmalı bir mevzu, lakin yüksek maliyetine karşın popülaritesi her geçen gün artıyor.
Viagen, “her yıl daha fazla evcil hayvanı” klonladıklarını ve 2015’te açıldığından bu yana “yüzlerce” klonlama yaptıklarını söylüyor.
Bir köpeği klonlamak için 50 bin dolar, bir kedi için 30 bin dolar ve bir at içinse 85 bin dolar fiyat alıyorlar. Bu maliyet çoğumuza fazla gelse de hayli sayıda ünlü son senelerda köpeklerini klonlattıklarını yahut yapmayı planladıklarını deklare etti.
Dünyaca ünlü müzikçi Barbra Streisand 2018’de evcil hayvanı Samantha’dan iki yavru klonlatmak için Viagen’i kullandığını açıklamıştı.
Farklı klonlama teknikleri var, fakat en hayli kullanılan usulde klonlamak istediğiniz hayvandan alınan bir hücre çekirdeği, genetik gereci çıkarılmış bir donör yumurtaya enjekte ediliyor.
Yumurtanın laboratuvar ortamında bir embriyoya dönüşmesi sağlanıyor. Embriyo sonrasındasında bir vekil annenin rahmine yerleştiriliyor.
Viagen’in işvereni Blake Russell, klonlamak istediğiniz hayvanın genetik gerecinin, klonlama süreci gerçekleşmedilk evvel neredeyse süresiz olarak saklanabileceğini söylüyor. Bu, gerecin hayli düşük ısılarda tutulması yahut kriyoprezervasyon yardımıyla gerçekleşiyor.
Şirketin üzerinde çalıştığı her köpek ve kedinin sıhhatine dikkat ettiğini, çalışmalarının tüm ABD kanunlarına uyduğunu belirtiyor.
Lakin hayvansever kuruluşların kesimle ilgili değerli tasaları var. Örneğin, birtakım bilimsel çalışmalar klonlanmış hayvanların hastalığa daha yatkın olduğunu öne sürüyor.
Bir öbür tenkit noktası da, sanayinin muvaffakiyet oranı yüksek olmaması. Zinde ve sağlıklı doğmayan epey sayıda klon bulunuyor. New York’taki Columbia Üniversitesi’nin hazırladığı 2018 tarihindeki bir rapor, ortalama muvaffakiyet oranının yalnızca yüzde 20 olduğunu gösteriyor.
Hayvan sıhhati uzmanı Penny Hawkins, bağış için yumurtaları alınan dişi hayvanlar ve taşıyıcı gebeler için sürecin acı verici ve üzücü olabileceğini söylüyor.
Ayrıyeten, klonlanmış bir hayvanın, davranış kelam konusu olduğunda, asla orjinal hayvanın tam bir kopyası olamayacağını söylüyor. “Bir hayvanda DNA’lardan epey daha fazlası var ve klonlanmış hayvanlar kaçınılmaz olarak farklı hayat tecrübelerine, bu da farklı kişiliklere sahip olmalarıyla sonuçlanacak.”
Geçen yıl bir Viagen yetkilisi de hayvanın kişiliğinin yüzde 25’inin yetiştirilme üslubu yahut beslenmesiyle oluştuğunu söylemişti.
Dr Hawkins şunları ekliyor: “Ailelerinin kesimi olması için yeni bir evcil hayvan arayan herkese, barınaklarda yuva arayan binlerce hayvandan birini sahiplenmelerini öneriyoruz”.
Ayrıyeten klonun terk edilmiş hayvan nüfusu krizini tetikleyeceği düşünülüyor.
Genetikçi Andrew Hessel, sorumlu bir biçimde yapıldığında evcil hayvan klonlamanın fazlaca az etik derde yol açtığını söylüyor.
“Birisi ‘evlat edinilebilecek tüm bu öbür hayvanlar varken niye kendi hayvanını klonlayasın?’ diyebilir. Tıpkı argümanı insan çocuklarla ilgili de sunabilirsiniz. Evlat edinilebilecek tüm bu çocuklar dururken niye kendi çocuğunuz var? Evcil hayvanlar da ailenin bir üyesi oluyor.”
Long Island’a dönersek Mendola, Prenses Ariel ve Prenses Yasemin’in sağlıklı ve keyifli olduğunu söylüyor.
Orjinal Prenses ömrünü kaybetmedilk evvel Bebe isimli öbür bir köpeği daha sahiplenen Mendola, ikizlerin onunla düzgün anlaştığını da ekliyor.
Ve Bebe bu yıl beklenmedik bir biçimde hayatını kaybettiğinde Mendola oldukçatan onun genetik gerecini gelecek bir klon için saklamıştı bile.