35 dolara aldığı heykel iki bin yıllık Antik Roma büstü çıktı!

celikci

New member
Teksas’ta özgür çalışan bir antika satıcısı olan Laura, 2018 yılında Goodwill’de sayısız ikinci el eşya içinde beyaz bir heykeli fark ettiğinde tabir yerindeyse ‘hazine avındaydı’.

Heykeli görünce etkilenen Laura, ucuz ve plastik bir modül olmadığını doğrulamak için ona dokundu. Mermerden büst soğuk ve ağırdı.


Goodwill, ABD’de ikinci el eşyaların çok ucuz fiyatlara satıldığı bir alışveriş terimi/yeridir. İkinci el mağazalar zinciri olarak da isimlendiriliyor. Bu mağazalarda eski periyotlara ilişkin heykeller, lüks markaların eski koleksiyonlarından kıyafetler, vintage modüller, mobilyalar ve daha bir fazlaca eşya bulmak mümkün. 1902 yılında Boston’da Vaiz Edgar J. Helms tarafınca kurulan ve kâr hedefi gütmeyen bir kuruluş olan Goodwill’de tüm eşyalar beşerler tarafınca bağışlanıyor. Elde edilen gelirle ise hayır işleri yapılıyor, öğrencilere burs veriliyor ve işsizlere iş bulunuyor.




Yanağındaki 34,99 dolarlık sarı fiyat etiketiyle bir yığın eşyanın içinde satılmayı beklenen büst, mahzun ve düz yüzlü bir adamı betimliyordu.

Laura, hiç vakit kaybetmeden satın aldığı bu heykelin, sandığından epeyce daha özel bir modül olduğundan şüpheleniyordu.


43 yaşındaki Laura Young, satın aldığı heykeli arabasının yolcu koltuğuna bağladı ve başındaki kuşkuları aydınlatmak üzere araştırma yapmak için konutunun yolunu tuttu.

Laura, uzmanların sayesinde birkaç ay ortasında büstün yaklaşık iki bin yıl evvel Antik Roma’da heykel haline getirildiğini, 19. yüzyılın başlarında Bavyera hükümdarı tarafınca şimdiki Almanya’da sergilenmek üzere satın alındığını ve İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda yağmalandığını keşfedecekti!

Heykelin 1940’ların Almanya’sından Austin’deki ikinci el mağazasına 70 yıldan uzun bir süre daha sonra yaptığı seyahat ise hala gizemini koruyor.

Büst şu anda, Young ve avukatının büstün gerçek sahipleri olan Almanya’da bir eyalet olan Bavyera hükümetiyle yaptığı bir muahedenin modülü olarak San Antonio Sanat Müzesi’nde sergileniyor. Heykel, yaklaşık 80 yıllık bir ortadan daha sonra Almanya’ya dönmedilk evvel 2023 yılına kadar orada kalacak.

ŞAŞIRTAN GERÇEK ORTAYA ÇIKTI: BÜST ANTİK ROMA’DANDI

Ancak Young, 13 Ağustos 2018’de, 23 kiloluk büstünü otomobiline taşıması için bir Goodwill Boutique çalışanını bakılırsavlendirdiğinde bunların hiç birini bilmiyordu. Laura onu mağazadan çıkarıp güneş ışığının altında baktığında eski ve kirliydi. İsimsiz adamın saçları, başka Roma heykellerinde gördüğü Greko-Romen şeklindeydi.

Eve dönünce araştırmasına Google’a “Roma mermer büstü” yazarak başlayan Laura, “Bütün devir heykelleri karşıma çıktı ve hepsi de evimdeki adama benziyordu” diyor.

bir daha de Young, heykelin antika bir reprodüksiyon olup olmadığını merak etti. Büstün fotoğrafını çekti ve fotoğrafları da çeşitli müzayede meskenler ile sanat tüccarlarına gönderdi. En sonunda Young’ın yardımına, hoş sanatlar komitecisi Sotheby’s’in danışmanı Jörg Deterling yetişti. Deterling, yaklaşık bir hafta daha sonra Laura’nın önsezisini doğruladı: Büst antik Roma’dandı.

Büstün M.Ö 1. yüzyıl ila M.S 1. yüzyıl içinde Julio-Claudian Hanedanı devrinden kalma bir eser olduğunu söyleyen Deterling, Young’ın Alman makamlarına ulaşmasına da aracılık etti.

Laura Young bir yandan heykelin geçmişini kazmaya devam ederken bir yandan da onu meskeninde ağırlamaya devam etti. Laura ve eşi, büste en sevdikleri dizi olan ‘It’s Always Sunny in Philadelphia’daki karakterlerden biri olan ‘Dennis’ ismini verdi.

Öte yandan büstün, 1786’dan 1868’e kadar yaşayan Bavyera Hükümdarı I. Ludwig’e ilişkin olduğu ortaya çıktı.


Pompejanum, Almanya, Aschaffenburg’ta Main ırmağının yüksek kıyısında bulunan bir Roma konutunun kopyasıdır. Kral I. Ludwig tarafınca yaptırılmış ve 1840’larda inşa edilmiştir.


BAVYERA KRALI’NDAN ABD’YE UZANAN GİZEMLİ YOLCULUK

Müzenin internet sitesinden yapılan açıklamada, “Eser bir vakit içinder Almanya’nın Aschaffenburg kasabasında Bavyera Hükümdarı I. Ludwig’in Pompei’deki bir meskeni model alarak inşa ettiği Pompejanum isimli meskende duruyordu” sözlerine yer verildi.

Söz konusu model konut, yaklaşık olarak 200 yıl ayakta kalmayı başarmış lakin II. Dünya Savaşı önemli hasar görmüş, ağır bir biçimde bombalanmış ve koleksiyonun birçok yok olmuştu.

Hiç kimse, ‘Bir Adamın Portresi’ olarak anılan büstün neredeyse yok olmaktan nasıl kurtulduğunu ve yolunun Austin Goodwill’e nasıl düştüğünü tam olarak bilmiyor. Ama müze büstün, ABD Ordusu tarafınca Aschaffenburg’da kurulan ve Soğuk Savaş’a kadar kullanılan üslerde bulunan bir Teksas askeri tarafınca alınıp konuta gdolayılmüş olması olası olduğunu düşünüyor.

BAVYETRA HÜKÜMETİ İLE MUAHEDE SAĞLANDI, BÜST MESKENİNE DÖNECEK

Ne olursa olsun, ortada bir gerçek var ki o da Bavyera hükümeti, büstün haklı tezini elinde tutuyor.

Sadece 34,99 dolara satın aldığı heykelin bulunmaz bir tarihi sanat yapıtı olduğunu öğrendikten daha sonra Laura, Bavyera hükümetiyle çalışmaya başlayan ve sanat hukuku konusunda uzmanlaşmış New York merkezli bir avukat olan Leila Amineddoleh ile iş birliği yaptı.

İki taraf lakin geçtiğimiz yılın sonlarında bir mutabakata varabildi.

Art Newspaper’a nazaran, bu mutabakat uyarınca Bavyera hükümeti Young’a büstü saklama, sigortalama ve Almanya’ya geri gönderme masraflarına ek olarak bir ‘bulucu’ fiyatı de ödeyecek. Fakat Laura Young ve avukatı, zımnilik mutabakatı gereği bu bahiste bilgi vermeyi reddediyor.


Bavyera Devlete İlişkin Saraylar, Bahçeler ve Göller Yönetimi ile yapılan muahede kapsamında, Roma büstü 21 Mayıs 2023 tarihine kadar San Antonio Sanat Müzesi’nde sergilenecek. ondan sonrasındasında ise büst, Almanya’ya geri dönecek.


‘BU KUSURSUZ BİR HİKAYE’

Şu anda heykelin sergilendiği müzenin müdürü Emily Ballew Neff, tüm yaşananlar için “Bu, İkinci Dünya Savaşı periyodunu, memleketler arası diplomasiyi, antik Akdeniz sanatını, ikinci el dükkân dedektifliğini, tarihi Bavyera kraliyetini ve ister ferdî ister enstitüsel olarak sanata kıymet veren ve onu koruyanların niyetli idaresini içeren şahane bir hikâye” sözlerini kullanıyor.

Hazine avı sırasında iki bin yıllık bir sanat yapıtını satın alan ve tarihinin ortaya çıkmasına yardımcı olan Laura ise, büstün kökenini keşfetmekten heyecan duyduğunu fakat onu elinde tutamadığı yahut satamadığı için biraz buruk olduğunu anlatıyor. Laura, “Her iki durumda da, uzun ve karmaşık tarihinin küçük bir kesimi olduğum için memnunum ve ben ona sahipken konutta olağanüstü görünüyordu” diyor.

Laura Young daha evvel Goodwill mağazasından hayli düşük bir fiyata aldığı tabloyu da 63 bin dolara satmıştı.